დევნილთა საინიციატივო ჯგუფის შექმნასთან დაკავშირებით აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტროში სამუშაო შეხვედრა გაიმართა. შეხვედრაზე აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი რუსლან აბაშიძე, ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობისა და დევნილი საზოგადოების წარმომადგენლები იმყოფებოდნენ. საინიციატივო ჯგუფის შექმნასთან დაკავშირებით სამუშაო შეხვედრები რეგულარულად გაიმართება.

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ეკატერინე ტიკარაძე და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი რუსლან აბაშიძე აფხაზეთიდან იძულებით გადაგილებულ პირებს შეხვდნენ.

შეხვედრაზე მინისტრმა დევნილების პრობლემები მოისმინა და მათ საინიციატივო ჯგუფის შექმნა შესთავაზა. დევნილთა საინიციატივო ჯგუფის წევრები სამინისტროსა და აფხაზეთის მთავრობის წარმომადგენლებთან, სამუშაო ფორმატში, შეხვედრებს გამართავენ. რის შემდეგაც, დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი იძულებით გადაადგილებულ პირებს განმეორებით შეხვდება და მათ მიერ წამოჭრილი პრობლემების გადაჭრის გზებზე უფრო კონკრეტულად იმსჯელებენ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და საერთაშორისო ასოციაცია „საქართველოს ქალები მშვიდობისა და სიცოცხლისათვის“ შუამდგომლობით სამ აფხაზეთიდან დევნილ შშმ პირს გადასაადგილებელი სავარძელ-ეტლი გადაეცათ. 2019 წელს თვრამეტ შშმ პირზე გაიცა სავარძელ-ეტლი, პროექტის ფარგლებში ეტლის გადაცემა რეგიონებსა და ოკუპირებულ ტერიტორიებზეც ხდება.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი რუსლან აბაშიძე და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წევრები საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრ ეკატერინე ტიკარაძეს შეხვდნენ.

შეხვედრაზე ყურადღება დაეთმო საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილი მოსახლეობის საკითხებს, ასევე ისაუბრეს მიმდინარე პროექტებსა და მათი სამომავლო განვითარების პერსპექტივებზე.

ჯანდაცვის მინისტრმა აღნიშნა, რომ აუცილებელია რეფორმების განხორციელება და დევნილთა სოციალურ გაძლიერებაზე ორიენტირებული პოლიტიკის გატარება ასევე, მათი დასაქმების მოტივირებისა და თვითრეალიზების ხელშეწყობა. რუსლან აბაშიძემ თავის მხრივ დაადასტურა აღნიშნული პოლიტიკის გატარების აუცილებლობა და ჯანდაცვის მინისტრთან ერთად განიხილა ის კონკრეტული ნაბიჯები, რაც ხელს შეუწყობს დევნილების სოციალურ კეთილდღეობას.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარესა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს პირველ თავმჯდომარეს დევნილობაში თამაზ ნადარეიშვილს დღეს  65  წელი შეუსრულდებოდა.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა რუსლან აბაშიძემ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წევრებმა და უმაღლესი საბჭოს დეპუტატებმა თამაზ ნადარეიშვილის საფლავი ყვავილებით შეამკეს და  პატივი მიაგეს მის ხსოვნას.

თამაზ ნადარეიშვილს მინიჭებული ჰქონდა გენერალ-მაიორის სამხედრო წოდება, ის დაჯილდოებულია ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით, იყო გიორგი შერვაშიძის სახელობის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი, არის აფხაზეთის პრობლემატიკაზე გამოცემული ოთხი წიგნის, რამდენიმე  მონოგრაფიის და მრავალი პუბლიკაციის ავტორი.

19 ივლისს,  აფხაზეთის  ა/რ დევნილთა საქმეების  დეპარტამენტში ,,აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ოკუპირებული ტერიტორიიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა საკუთრებაში/სარგებლობაში გადაცემულ საცხოვრებელ ობიექტებში სარემონტო-აღდგენითი სახის სამუშაოების ჩატარების წესის’’ შესაბამისად, იმერეთსა და აჭარაში დევნილთა ჩასახლების ობიექტების ადგილზე შესწავლის შედეგად შერჩეული ობიექტების სარეაბილიტაციო გეგმების შესასრულებელი სამუშაოების მოცულობასა და ხარჯთააღრიცხვის შესახებ იმსჯელეს. სხდომას დეპარტამენტის თავმჯდომარე კ.კუჭუხიძე, თავმჯდომარის მოადგილეები და სარემონტო-აღდგენითი სამუშაოების განმსაზღვრელი კომისიის წევრები ესწრებოდნენ.

    ამას წინათ სოხუმის კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრის დელეგაცია, უკრაინის კულტურის სამინისტროსა და ლესია უკრაინკას სახელობის რუსული დრამის თეატრის ოფიციალური მიწვევით,   ქ. კიევში იმყოფებოდა. 

 დელეგაციის შემადგენლობაში იყვნენ: სოხუმის კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელი დავით საყვარელიძე, აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის მინისტრის მოადგილე ჯაბა ჯაიანი, თეატრის დირექტორი კახაბერ შარაბიძე   და თეატრის პროდიუსერი ბესო ხელაშვილი. დელეგაციის წევრები უკრაინის კულტურის მინისტრის მოადგილეს იური რიბაჩუკს და ლესია უკრაინკას სახელობის რუსული დრამის თეატრის გენერალურ პროდიუსერს, არტ-დირექტორს მიხეილ რეზნიკოვიჩს შეხვდნენ. მასპინძლებმა ქართველ სტუმრებს  დიდი ტრადიციების მქონე ლესია უკრაინკას სახელობის თეატრის შენობა დაათვალიერებინეს და ერთ-ერთი სპექტაკლის პრემიერაზე მიიპატიჟეს

   .ვიზიტის დროს მხარეები შეთანხმდნენ, რომ 2020 წლის იანვრის ბოლოსთვის,  ლესია უკრაინკას სახელობის რუსული დრამის თეატრი საგასტროლოდ თბილისს ეწვევა და ქართველი მაყურებლის წინაშე ორ სპექტაკლს წარმოადგენს. მეორე ეტაპზე კი უკრაინაში გაიმართება აფხაზეთის კულტურის დღეები, რომლის ფარგლებშიც სოხუმის თეატრი უკრაინაში ასევე ორი სპექტაკლით გაემგზავრება. კულტურის დღეებში ასევე მიიღებენ მონაწილეობას  გურამ ყურაშვილის სახელობის აფხაზეთის სახელმწიფო საგუნდო კაპელა, აფხაზეთის სიმღერისა და ცეკვის სახელმწიფო აკადემიური ანსამბლი და აფხაზეთის შემოქმედებითი ინტელიგენციის წარმომადგენლები.

  სოხუმის კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანლის დავით საყვარელიძის ინფორმაციით, ორმხრივი შეთანხმების საფუძველზე,  უკრაინელი და ქართველი მსახიობების მონაწილეობით დაიდგმება ერთობლივი სპექტაკლი, რომელსაც როგორც უკრაინაში, ისე საქართველოში წარმოადგენენ. გარდა ამისა, დაგეგმილია შემოქმედებით თანამშრომლობაში გერმანიის რომელიმე თეატრის ჩაბმა და ერთგვარი სამკუთხედის შექმნა,  რომელიც  ევროპარლამენტის თუ საერთაშორისო ფონდების დაფინანსების მოპოვების შესაძლებლობას მოგვცემს.

დავით საყვარელიძისავე აზრით, საქართველოსა და უკრაინის კულტურული ურთიერთობის გაღრმავება აუცილებელია,  რადგან  უკრაინას და საქართველოს, ბევრ სხვა რამესთან ერთად, უპირველესად ტერიტორიული მთლიანობის ხელყოფის პრობლემა აერთიანებთ.  საერთო სათქმელის გამოხატვა კი პოლიტიკის გარდა, კულტურის ენითაც მნიშვნელოვანია.

2019 წლის 18 ივლისს ქ.თბილიში სასტუმრო ROOMS HOTELS-ის საკონფერენციო დარბაზში, პროგრამის ,,სამშვიდობო ინიციატივები, სამოქალაქო ინტეგრაცია, ნდობის აღდგენის მხარდაჭერა და დიალოგისაკენ მიმართული შესაძლებლობების გაძლიერება“  ფარგლებში, ნდობის აღდგენისა და შერიგების საკითხებში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრის აპარატის ორგანიზებით ჩატარდა კონფერენცია - მრგვალი მაგიდა  თემაზე ,,აფხაზეთის თემატიკაზე მომუშავე პროფესორების, დოქტორანტების და მაგისტრანტების ჩართულობა ნდობის აღდგენისა და შერიგების პროცესებში.

კონფერენციაზე ყურადღება გამახვილდა საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების პრობლემებზე, იმ გამოწვევებსა და დაბრკოლებების გადაჭრის გზებზე, რომელიც თან ახლავს თანამედროვე რეალობას.  აფხაზეთის  საკითხებზე მომუშავე პროფესორებმა, დოქტორანტებმა, მაგისტრანტებმა, პოლიტიკოსებმა, ექსპერტებმა და სამოქალაქო საზოგადოებრივი ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა ისაუბრეს  რეგიონული თანამშრომლობის ახალი ფორმატზე, ე.წ სტრატეგიული პარტნიორობის ხელშეკრულებასა და ვითარებაზე აფხაზეთში, საინფორმაციო ომსა და ოკუპირებულ ტერიტორიებზე არსებულ ვითარებაზე,  საქართველოს როლზე გეოპოლიტიკურ სივრცეში, „გაყინულ“ ეთნოპოლიტიკურ კონფლიქტებზე და საერთაშორისო თანამეგობრობის დამოკიდებულებაზე, პოსტკონფლიქტურ  აფხაზეთზე და ქართულ-აფხაზურ ურთიერთობებში სახალხო დიპლომატიის როლზე.

მონაწილეებს გადაეცათ პროექტის ფარგლებში მომზადებული საკონფერენციო მასალების კრებული, რომლითაც ისარგებლებენ აღნიშნული თემატიკით დაინტერესებული როგორც საერთაშორისო, ისე ადგილობრივი ორგანიზაციები და საზოგადოების წევრები. აღნიშნული მასალები შესაძლებელია გამოყენებულ იქნეს ასევე როგორც სამშვიდობო რესურსი ქართულ-აფხაზურ ურთიერთობებში.  

შეხვედრის დასასრულს გაიმართა ფილმის ,,ხიდი“ ჩვენება და  დისკუსია კითხვა-პასუხის რეჟიმში.

ღონისძიებაში მონაწილეობას იღებდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წევრები, აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე ჯემალ გამახარია, უმაღლესი საჭოს დეპუტატები, ასევე არასამთავრობო ორგანიზაციები, უმაღლესი სასწავლებლები, აკადემიური წრეების წარმომადგენლები, ახალგაზრდები და ქართული დიასპორის წარმომადგენლები.

კონფერენციის ფარგლებში შემუშავებული რეკომენდაციები მიეწოდებათ შესაბამის ინსტიტუციებს.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს და საკონსულტაციო ცენტრ „ბი ეს მედიკალის“ თანამშრომლობის ფარგლებში აფხაზეთიდან დევნილებს უფასო სამედიცინო პროფილაქტიკური გამოკვლევები ჩაუტარდათ. სპეციალისტებს შორის იყო უკრაინაში მოღვაწე მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, გასტროენტეროლოგი და ჰეპატოლოგი ბესიკ შამუგია. დევნილებს სამედიცინო კონსულტაციები, ლაბორატორიული და ექოსკოპიური გამოკვლევები ჩაუტარდათ და ექიმის დანიშნულების შესაბამისად უფასო მედიკამენტები გადაეცათ. გამოკვლევების მიმდინარეობას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ქეთევან ბაკარაძე დაესწრო. გამოკვლევები დღეს დაიწყო და მომდევნო ხუთი დღის განმავლობაში საკონსულტაციო ცენტრ „ბი ეს მედიკალში“ (ანა პოლიტკოვსკაიას 38) გაგრძელდება.

სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი რეზო ქობალია და წარმომადგენლობის თანამშრომლები ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნარაზენში კომპაქტურად ჩასახლებულ დევნილებს (ხეცერის მეურნეობის ბინებში) შეხვდნენ. წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი ადგილზე გაეცნო დევნილთა პრობლემებს და მათ მოგვარებაში, კერძოდ ინფრასტრუქტურის მოწესრიგებაში დახმარებას დაჰპირდა.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობამ და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესმა საბჭომ ვლადიმერ (ვოვა) ვეკუას სახელობის ქუჩაზე მდებარე მემორიალური დაფა ყვავილებით შეამკო და პატივი მიაგო 1989 წელს სოხუმში განვითარებული ტრაგიკული მოვლენების დროს დაღუპული გმირების ხსოვნას.

ვოვა ვეკუა 1989 წლის 15 ივლისს, შეიარაღებული შეტაკებისას დაიღუპა. იგი იყო აფხაზეთში ილია ჭავჭავაძის მოძრაობის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, ასევე ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავას თანამებრძოლი.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი რუსლან აბაშიძე და შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრის მოადგილე ლია გიგაური ოკუპირებული გალის რაიონიდან მოსწავლეებს შეხვდნენ, რომლებიც პროგრამის „დავისვენოთ და ვისწავლოთ ერთად“ ფარგლებში მოქმედი ინგლისური ენის საზაფხულო სკოლაში იღებენ მონაწილეობას.

შეხვედრაზე ასევე, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრის პირველი მოადგილე მანანა ქვაჩახია და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს გალის რაიონის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის ხელმძღვანელი ნონა შონია იმყოფებოდნენ.

საზაფხულო სკოლა 23 ივნისს დაიწყო და მასში, მთელი ქვეყნის მასშტაბით, მე-9, მე-10 და მე-11 კლასის 600 მოსწავლე იღებს მონაწილეობას, მათ შორის, 43 მოსწავლე ოკუპირებული გალის რაიონიდან. საზაფხულო სკოლა ინგლისური ენის გაძლიერებულ სწავლებასა და სხვადასხვა აქტივობას  მოიცავს. 600 მონაწილიდან 21 გაერთიანებულ სამეფოში, ინგლისური ენის სკოლაში გაემგზავრება.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტრომ, ხელოვნებისა და მიმდინარე ღონისძიებების სამსახურის ორგანიზებით, წლეულს პირველად განახორციელა „გამოყენებითი ხელოვნების სასწავლო პროგრამა დევნილი ახალგაზრდებისათვის“. წარმოდგენილი განცხადებების საფუძველზე, საბოლოოდ სათანადო მონაცემების მქონე 10 დევნილი ახალგაზრდა შეირჩა. შესაბამისად, მათ შესაძლებლობა მიეცათ, მხატვარ-დიზაინერ ეკატერინე გეგუჩაძის სახელოსნოში დაუფლებოდნენ გამოყენებითი ხელოვნების შემდეგ მიმართულებებს: ტიხრული მინანქარი; ტექსტილი (ბატიკა, თექა, ქვილთი, გობელენი, შიბორი), მინის მხატვრული დამუშავება და ცივი ფაიფური.

აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის სამინისტროს სახელოვნებო განათლების განყოფილების ინიციატივით, აფხაზეთიდან დევნილთა კომპაქტურ ჩასახლებებში მცხოვრებმა შემოქმედმა მოზარდებმა ქართული ფოლკლორის ფესტივალ „არტგენი 2019“-ზე თავიანთი ხელოვნება წარმოადგინეს. 12 ივლისს აქ ,,აფხაზეთის დღე” აღინიშნა და მოზარდებმა ნახატები, გობელენი, ხელნაკეთი ნივთები და აქსესუარები გამოფინეს.

„აფხაზეთის დღის“ აღნიშნვაში მონაწილეობდნენ ასევე აფხაზეთის კულტურისა და ხელოვნების ცენტრის მოზარდ-ახალგაზრდობის მიმართულების გოგონათა ვოკალურ-ინსტრუმენტული ანსამბლი „გუმბათი“, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქორეოგრაფიული ანსამბლი „მირონი“, ქ. თბილისის მერიის ხელოვნების სკოლა „აფხაზეთი 2“ და აფხაზეთიდან დევნილი შემოქმედებითი კოლექტივები - ,,ფაზისი”, ,,ოდოია” და სხვ.

„აფხაზეთის დღე“ ,,არტ გენის” ფესტივალზე ცნობილი ქართველი მომღერლის ნინო ქათამაძის კონცერტით დასრულდა. დევნილი მოზარდები ფესტივალის დასკვნით დღეს დაესწრნენ ანსამბლ ,,სუხიშვილების” კონცერტს, რომელზეც აფხაზეთისადმი მიძღვნილი ცეკვა „ოტობაია“ შესრულდა.

ფესტივალი ეთნოგრაფიულ მუზეუმში წლეულს მეთექვსემეტედ ჩატარდა. შეგახსენებთ, რომ ფესტივალის მთავარი მიზანია ტრადიციული და თანამედროვე კულტურული ფასეულობების პოპულარიზაცია ქვეყანაში და მის ფარგლებს გარეთ; ხალხური რეწვისა და გამოყენებითი ხელოვნების გამოფენა-გაყიდვების მოწყობა, ასევე უცნობი ნიმუშების შეკრება და საზოგადოებისათვის გაცნობა.

„არტ გენი 2019“ წლეულს, 16 ივნისს ახმეტაში გაიხსნა, რეგიონული ტურნე 28 ივნისს ხონში დასრულდა, ხოლო ფესტივალის თბილისის ტური კი 7-14 ივლისს ეთნოგრაფიულ მუზეუმში გაიმართა.

ზუგდიდში, ვლაქერნობის დღესასწაულთან დაკავშირებით, სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი რეზო ქობალია და წარმომადგენლობის თანაშრომლები ივერიის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატის სახელობის საკათედრო ტაძარში სადღესასწაულო ლიტურგიას დაესწრნენ. ეკლესიის მიმდებარე ტერიტორიაზე გაიმართა ასევე ხელნაკეთი ნივთების გამოფენა-გაყიდვა, სადაც აფხაზეთიდან დევნილებმაც მიიღეს მონაწილეობა.