დასავლეთ საქართველოში აფხაზეთის მთავრობის წარმომადგენლობის ორგანიზებით, დღეს ზუგდიდის დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია დევნილებსა და ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებს შეხვდა და მათ ახლახან დასრულებული ჟენევის მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდის ფარგლებში განხილული საკითხების შესახებ ინფორმაცია მიაწოდა.

„შეხვედრაზე თავი მოიყარა ზუგდიდში მოქმედმა თითქმის ყველა ადგილობრივმა არასამთავრობო ორგანიზაციამ. მე მათ გავაცანი ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდის შედეგები, აფხაზეთში მიმდინარე პასპორტიზაციასთან დაკავშირებული საკითხები. დამისვეს კითხვები ყოველი ჩვენგანისთვის მტკივნეულ საკითხებზე: ემუქრება თუ არა გალის ქართულ მოსახლეობას ტოტალური გამოდევნა საცხოვრებელი ადგილებიდან, რა ბედი ელის აფხაზეთში არსებული კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებს, ჩვენს ტაძრებს. რაღა თქმა უნდა, შევეხეთ უსაფრთხოების პრობლემებს, რაც ამ ბოლო დროს გალის ტერიტორიაზე გახშირებულ გატაცებებსაც უკავშირდება. ბუნებრივია, დაისვა კითხვები ყველაზე მტკივნეულ პრობლემაზე - დევნილთა დაბრუნების თაობაზე", - განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

ყოლბაიამ გალის რაიონიდან ქართველების გამოსახლების შესაძლებლობა გამორიცხა და ჟენევის ფორმატის დადებით მომენტებზეც ისაუბრა.

„მე ვფიქრობ, რომ აფხაზეთიდან გალის მოსახლეობის არავითარ მასობრივ გამოსახლებას არ უნდა ველოდოთ, ეს უნდა გამოვრიცხოთ. რაც შეეხება პასპორტიზაციის საკითხებს, რა თქმა შესაძლებელია შეიცვალოს აფხაზეთის დე ფაქტო ადმინისტრაციის დამოკიდებულება გალის ელექტორალური მოსახლეობის მიმართ; რაც შეეხება კულტურულ მემკვიდრეობას, ჟენევის ფორმატში ამ თემაზე მიმდინარეობს მოლაპარაკება სხვადასხვა სტრუქტურებთან, რომ ამ საკითხისადმი სოხუმსა და თბილისს შორის ერთიანი მიდგომა შემუშავდეს. რაც შეეხება უსაფრთხოების საკითხებს, არ არის გამორიცხული ჟენევის მოლაპარაკებების მომდევნო რაუნდზე რეალური შედეგებიც მივიღოთ", - აღნიშნა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის მხარდაჭერით და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ორგანიზებით, იმერეთის რეგიონში, კერძოდ, ხონში, წყალტუბოს და კოპიტნარში, სადაც 10 000-მდე აფხაზეთიდან დევნილია რეგისტრირებული, 21-22 ივნისს დევნილებისთვის მორიგი სამედიცინო პროფილაქტიკური გამოკვლევა ჩატარდა.

ღონისძებაში მონაწილეობდნენ აკად. ნ. ყიფშიძის სახელობის ცენტრალური საუნივერსიტეტო კლინიკისა და დევნილთა სამედიცინო დაწესებულებების წამყვანი სპეციალისტები. დევნილებს ემსახურებოდა მედიკოსთა მრავალპროფილური ორი სამედიცინო ჯგუფი, რომელშიც შედიოდნენ: თერაპევტი, პედიატრი, კარდიოლოგი, ნევროლოგი, გინეკოლოგი, ქირურგი, ოფთალმოლოგი, ოტორინოლარინგოლოგი,

ენდოკრინოლოგი, უროლოგი, რევმატოლოგი, ულტრასონოგრაფიის აპარატურით აღჭურვილი სპეციალისტი, დერმატოლოგიის განხრით დევნილებს ექიმმა-ლაბორანტმა საკონსულტაციო, ლაბორატორიული (სისხლის ანალიზი, გლუკოზის განსაზღვრა სისხლში) და ინსტრუმენტული (ულტრასონოსკოპია, ელექტროკარდიოგრაფია) გამოკვლევები ჩაუტარა. პროგრამის ფარგლებში დანიშნულების შესაბამისად დევნილებს მედიკამენტებიც გადაეცათ.

სამედიცინო გამოკვლევების მიმდინარეობას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ქეთევან ბაკარაძე დაესწრნენ.

ვახტანგ ყოლბაიას თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ გარკვეული პრობლემები უკვე მოგვარდა, იმერეთის დევნილთა ჩასახლებებში კვლავ მრავალი პრობლემაა, თუმცა სამედიცინო-პროფილაქტიკური გამოკვლევები თავისთავად წინ გადადგმული ნაბიჯია.

„არჩევნების წინ ჩვენ ვიყავით იმერეთის რეგიონში ჩასახლებულ დევნილებთან, სადაც ვერ მოესწრო დევნილთა სამედიცინო-პროფილაქტიკური შემოწმება, მაგრამ დავპირდით, რომ არჩევნების შემდეგ აუცილებლად დავბრუნდებოდით. მიუხედავად იმისა, რომ საკითხი მრავალ პრობლემას უკავშირდებოდა, აფხაზეთის ჯანდაცვის სამინისტროს ძალისხმევითა და რესპუბლიკური საავადმყოფოს მხარდაჭერით მოვახერხეთ პირობის შესრულება. გუშინ და დღეს მიმდინარეობს გამოკვლევები ხონში, წყალტუბოსა და კოპიტნარის დასახლებაში. დევნილებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ პროცესს თან ახლავს წამლების დარიგება იმ დიაგნოზის საფუძველზე, რომელსაც ექიმები პაციენტებს უსვამენ. სასიამოვნოა, რომ ხალხი ძირითადად კმაყოფილია. ყველაზე მთავარი კი ის არის, რომ პირველი ჩამოსვლის დროს ექიმებმა შეისწავლეს დევნილთა მდგომარეობა და წამლების შერჩევაც სწორედ ამის საფუძველზე მოხდა. მედიკამენტებზე დიდი მოთხოვნილებაა. ამ წამლების მოპოვებაში დაგვეხმარა ბევრი ორგანიზაცია, თუმცა წამლების დეფიციტი მაინც შეიმჩნევა, სამომავლოდ ჩვენ ამას აუცილებლად გავითვალისწინებთ", - განაცხადა ყოლბაიამ.

ყოლბაიას განცხადებით, აფხაზეთის მთავრობა აქტიურად ემზადება მორიგი სამედიცინო გამოკვლევებისთვის სხვადასხვა რეგიონებში.

„ცოტა მოგვიანებით, დევნილთა სამედიცინო გამოკვლევების ჩატარება დაგეგმილი გვაქვს აჭარაში, სამცხე ჯავახეთში, კახეთსა და ქვემო ქართლში, რისთვისაც ჩვენ ძალიან სერიოზულად ვემზადებით".

მისივე თქმით, მიუხედავად სამართლიანი კრიტიკისა წლების მანძილზე მოუგვარებელი პრობლემების გამო, გაწეული დახმარებისათვის დევნილები მაინც კმაყოფილებას გამოთქვამენ. მანვე იმედი გამოთქვა, რომ ახლად არჩეული ადგილობრივი თვითმმართველობები დევნილთა მიმართ უფრო მეტ ყურადღებას გამოიჩენენ.

„იმერეთში ჩვენი წარმომადგენლობის ხელმძღვანელ ზაზა ჩაჩავასთან და ჯანდაცვის მინისტრ ქეთევან ბაკარაძესთან ერთად ვიყავი ობიექტებზე ხონში. საგულისხმოა, რომ დევნილების დადებითი რეაქცია მოჰყვა ვიცე-პრემიერ კახი კალაძის ვიზიტს ხონში. იგრძნობა ისიც, რომ წლების მანძილზე მოუგვარებელი პროცესები ადგილიდან დაიძრა. მიუხედავად ჩვენ მიმართ სამართლიანი კრიტიკისა, ხონში ჩასახლებული დევნილები მაინც მადლიერნი არიან გაზმომარაგების პროექტის მიმდინარეობის, კულტურის სახლისა და ჯანდაცვის ობიექტების სამომავლო რეაბილიტაციის გამო; იმის გამოც, რომ კალაძის მიერ გაცემულ დაპირებებზე ოპერატიული რეაგირება მოახდინა დევნილთა სამინისტრომ; დევნილებში კმაყოფილება იგრძნობა, რომ კეთდება ის, რაც წლების მანძილზე არ გაკეთებულა. თუმცა ჯერ კიდევ პრობლემურია წყალტუბო, სადაც დევნილები 16 სანატორიუმში არიან გადანაწილებული. აქ ყველაზე მძიმე პრობლემა საკანალიზაციო ქსელთან არის დაკავშირებული; მას შემდეგ, რაც აღდგა წყლის ყოველდღიური მიწოდება, წყლის წნევამ პრობლემები შეუქმნა გაყვანილობას, ჩამოედინება ფეკალური მასები, რაც ანტისანიტარიას და დაავადებების საფრთხეს ქმნის. ეს პრობლემა არ ახალია, ძველია; საერთო ძალისხმევით, ერთხელ და სამუდამოდ ეს საკითხი უნდა გადაწყდეს. იმედი მაქვს, რომ ახლად არჩეული ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები უფრო მეტად დაინტერესდებიან დევნილთა პრობლემებით. დღემდე გაურკვეველია სანატორიუმების კუთვნილების საკითხი, მოუგვარებელია გადამისამართების საკითხი; ბევრი დევნილი წყალტუბოდან წასულია, ზოგი ბათუმში ცხოვრობს, ზოგი ფოთში და ა. შ. ეს ხალხი ირიცხება წყალტუბოში, ბათუმში ან სხვაგან ცხოვრება კი თავისთავად პრობლემებს ქმნის. იმედი მაქვს, რომ არჩევნების მეორე ტურის შემდეგ ამ საკითხებსაც მოევლება. რაღა თქმა უნდა, აფხაზეთის მთავრობა ამ პროცესებში თავის წვლილს შეიტანს.

დღეს მოვინახულე საავადმყოფოში მწოლიარე რამდენიმე დევნილი. ასევე შევხვდი გულრიფშიდან დევნილ ახალგაზრდა თვითნასწავლ მხატვარს ნუკრი ფარღალავას. მინდა გითხრათ, რომ მისმა ნამუშევრებმა ნამდვილად გამაოცა. ეს ნიჭიერი ახალგაზრდა საკმაოდ ხელმოკლედ ცხოვრობს. მე მას აღვუთქვი დახმარება პერსონალური გამოფენის მოწყობაში", - აღნიშნა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აფხაზეთის მთავრობის ხელმძღვანელის განცხადებით, ხვალ ის დევნილებს ზუგდიდში შეხვდება.

„ხვალ შეხვედრა მაქვს ზუგდიდში, დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში, დევნილებთან და ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, რომლებსაც ტრადიციისამებრ, ანგარიშს ჩავაბარებ ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდის შესახებ", - განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობისა და საქართველოს ეროვნული ოლიმპიური კომიტეტის მხარდაჭერით, გლდანის სპორტულ კომპლექსში აფხაზეთის მოსწავლე-ახალგაზრდობის სპორტული თამაშების ფინალური ტურნირი ჩატარდა. ღონისძიება აფხაზეთის რეგიონული ოლიმპიური კომიტეტისა და აფხაზეთის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს ორგანიზებით გაიმართა.

სპორტულ თამაშებში მონაწილეობა მიიღეს რეგიონების ზონალურ შეჯიბრებებში გამარჯვებულმა აფხაზეთის საჯარო სკოლების ნაკრებმა გუნდებმა. ნორჩი სპორტსმენები ერთმანეთს მძლეოსნობაში, მინი-ფეხბურთში, ძალისმიერ ტურნირსა და ბაგირის გადაძალვაში შეეჯიბრნენ.

შეჯიბრის მონაწილეებს აფხაზეთის რეგიონული ოლიმპიური კომიტეტის სერთიფიკატები, სპორტული კეპები და მაისურები გადაეცათ, ხოლო სახეობების მიხედვით გამარჯვებული და პრიზიორი სპორტსმენები შესაბამისი სახის დიპლომებითა და თასებით დაჯილდოვდნენ.

„ეს არის სპორტული ჟინი, აქ ჩამოსულია აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ახალგაზრდობა, ჩვენი სკოლები, აქვეა ოლიმპიური კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილეც, ეს არის უზარმაზარი სიხარული, ეს არის სიყვარული, ეს არის სპორტი. რასაც ვაკეთებთ ფიქრი ერთისკენაა მიმართული - ფიქრი იმაზე, რომ დავბრუნდეთ აფხაზეთში და მზად ვართ, რომ არ დავბრუნდებით ცარიელი ხელებით. მთავარია დაბრუნება იყოს და სპორტშიც, ხელოვნებაშიც, თატრშიც, მუსიკაშიც, მეცნიერებაშიც თავის სიტყვას ყოველთვის იტყვის აფხაზეთი, მე ყველას ვულოცავ ამ დღეს", - განაცხადა აფხაზეთის განათლებისა და კულტურის მინისტრმა დიმიტრი ჯაიანმა.

ლტოლვილთა საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით, აფხაზეთიდან დევნილ, სოციალურად დაუცველ  ბავშვებს რესტორანმა „ვენდი"-მ უმასპინძლა.

მოზარდებს რესტორანში ჰამბურგერებითა და გამაგრილებელი სასმელებით გაუმასპინძლდნენ. მათთვის დღეს სპეციალურად გამოიყო სათამაშო ზონა თანამედროვე სათამაშო მოწყობილობებით, სადაც ბავშვები სასიამოვნოდ გაერთნენ.

ღონისძიება აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის დევნილთა საქმეების დეპარტამენტის ორგანიზებითა და რესტორანი „ვენდის" მხარდაჭერით მოეწყო.

ლტოლვილთა მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით, აფხაზეთის მთავრობისა და „ტრიო ბრაოს" ორგანიზებით,  აფხაზეთიდან და სამხრეთ ოსეთიდან  40-მდე დევნილ ბავშვს შ.პ.ს. „ჯინო პარადაისის" აკვა პარკმა უმასპინძლა.

მრავალფუნქციურმა აკვა პარკმა ბავშვებს დაუვიწყარი დღე აჩუქა. ღია და დახურულ აუზებში სხვადასხვა სიმაღლის ტალღები წარმოიქმნება, რაც ზღვის ატმოსფეროსა და ხალისიან გარემოს ქმნიდა.

ღია და დახურული აუზების გარდა, „ჯინო პარადაისის" კომპლექსში სხვადასხვა წყლის ატრაქციონებზე დევნილმა ბავშვებმა მთელ დღე ხალსიანად გაატარეს.

აღნიშნული პროექტი „მშვიდობის ექსპრესი"-ს ფარგლებში და „ჯინო პარადაისის"  მხარდაჭერით ჩატარდა.

აფხაზეთის მთავრობის მხარდაჭერით და აფხაზეთის ფეხბურთის ფედერაციის  ორგანიზებით, 19 ივნისს, ჟიული შარტავასა და ნიაზ ძიაპშიპას სახელობის თასებით ფეხბურთში საქართველოს ეროვნული ჩემპიონატის III ლიგის გამარჯვებულთა დაჯილდოება გაიმართა.

ღონისძიება სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სააქტო დარბაზი ჩატარდა. მონაწილეობა მიიღეს III ლიგის, ჟიული შარტავასა და ნიაზ ძიაპშიპას (2003 წელს დაბადებულები) სახელობის გათამაშებაში გამარჯვებულმა გუნდებმა. ღონისძიებას ეწრებოდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდმარე გია გვაზავა, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი, საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის გენერალური მდივანი რევაზ არველაძე, აფხაზეთის მთავრობის წარმოამდგენლები, აფხაზეთის ფეხბურთის ფედერაციის აღმასკომის წევრები და სხვა საპატიო სტუმრები.

ჟიული შარტავას ტურნირის გამარჯვებული და თასის მფლობელი გახდა სოხუმის გუნდი „ცხუმი", რომელიც აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრმა დიმიტრი ჯაიანმა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის გენერალურმა მდივანმა რევაზ არველაძემ მედლებითა და თასით დააჯილდოვეს.

ღონისძიების შესახებ ისაუბრა აფხაზეთის კულტურის მინისტრმა დიმიტრი ჯაიანმა.

„როცა იხსენებ ნიაზ ძიაპშიპას, როცა იხსენებ ჟიული შარტავას, გენო ადამიას, გენო ზარიას და ყველა იმ ადამიანს, ვინც მონაწილეობდა ამ სპორტში, კერძოდ ფეხბურთში. აფასებ ამ ადამიანებს და არ გავიწყდება, ეს იმის ნიშანია, რომ აუცილებლად დავბრუნდებით აფხაზეთში. ეს არის ძალიან დასაფასებელი რამ და მადლობა მურად ანჯაფარიძეს, ჩვენს სპორტის დეპარტამენტს და საერთოდ პრეზიდიუმს ასეთი საოცარი საღამოსთვის. მე მაინც მგონია, რომ ჩვენ მალე დავბრუნდებით აფხაზეთში", - განაცხადა დიმიტრი ჯაიანმა.

აფხაზეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტ მურად ანჯაფარიძის განცხადებით, ტურნირი საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციასთან შეთანხმებული რეგლამენტით ტარდება.

„საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციასთან შეთანხმებული რეგლამენტით ჩვენ ვატარებთ ჩემპიონატებს, ტურნირებს აღმოსავლეთ საქართველოში. ის დაჯილდოება, რომელიც დღეს თქვენ იხილეთ, ეძღვნებოდა ჟიული შარტავას სახელობის თასის საქართველოს ჩემპიონატის მე-3 ლიგის დამთავრებასა და გამარჯვებულების დაჯილდოებას, ასევე დიდი აფხაზი ფეხბურთელის - ნიაზ ძიაპშიპას ხსოვნისადმი მიძღვნილი ტურნირის დამთავრებას და გამარჯვებულების დაჯილდოებას.

ორივე ტურნირი დავამთავრეთ. ეს არის სრულმასშტაბიანი ტურნირი, რომელიც მთელი წლის განმავლობაში მიმდინარეობს. ტურნირი დამთავრდა და დღეს ჩვენ გუნდებს პრიზები და მედლები გადავეცით", - განაცხადა აფხაზეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტმა.

პროექტის „მშვიდობის ექსპრესი" ფარგლებში, რომელიც აფხაზეთის მთავრობის და ორგანიზაცია „ტრიო ბრაო"-ს მხარდაჭერით დაიწყო, 2014 წლის 17 ივნისს მოეწყო პირველი ტური დევნილი ბავშვებისათვის პრეზიდენტის სასახლეში. ტურის ფარგლებში დევნილ ბავშვებს მიეცათ შესაძლებლობა დაეთვალიერებინათ პრეზიდენტის სამუშაო კაბინეტი, ასევე ექვთიმე თაყაიშვილის სახელობის დარბაზი, სადაც იმართება ოფიციალური შეხვედრები.

პროექტის შემდგომ ეტაპზე, ბავშვები ესტუმრებიან პარლამენტის ეროვნულ ბიბლიოთეკას, ხოლო 20 ივნისს, ლტოლვილთა მსოფლიო დღეს, პატარებს შ.პ.ს. „ჯინო ფარადაისი" აკვა პარკში უმასპინძლებს.

ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების 28-ე რაუნდი 17-18 ივნისს გაიმართება. ქართული დელეგაცია, რომელსაც საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე დავით ზალკალიანი ხელმძღვანელობს, უკვე გაემგზავრა შვეიცარიაში.

მოლაპარაკებაში მონაწილეობას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია მიიღებს. მოლაპარაკებების მთავარი თემა კონფლიქტურ რეგიონებში ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები იქნება.

ასევე, ქართული მხარე აპირებს მწვავედ დააყენოს მოსახლეობის ჰუმანიტარული მდგომარეობისა და ადამიანის უფლებების დაცვის საკითხები გალის, ოჩამჩირისა და ტყვარჩელის რაიონებში.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის რეგიონალური მართვის მინისტრი კონსტანტინე კუჭუხიძე და აფხაზეთის ა/რ დევნილთა საქმეების დეპარტამენტის უფროსი დავით გვაძაბია იმერეთის რეგიონში, კერძოდ, წყალტუბოში, ხონსა და კოპიტნარში დევნილთა კომპაქტურ დასახლებებში იმყოფებოდნენ. დევნილებთან შეხვედრებს ესწრებოდა აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი იმერეთის რეგიონში ზაზა ჩაჩავა.

ვახტანგ ყოლბაია და მთავრობის წევრები კომპაქტურად ჩასახლებულ დევნილ მოსახლეობას შეხვდნენ და მათ პრობლემებსა და საცხოვრბელ პირობებს გაეცნენ. შეხვედრისას გაირკვა, რომ კომპაქტურ ჩასახლებებში არსებობს  შიდა წყლის მილების პრობლემა, ზოგიერთ სანატორიუმში გადახურვისა და კანალიზაციის ჭების პრობლემა. აფხაზეთის ა/რ მთავრობის ინიციატივით და ადგილობრივი გამგეობის მხარდაჭერით, რიგ ჩასახლებებში, კერძოდ წყალტუბოს ზოგიერთ სანატორიუმში გაიწმინდა კანალიზაციის ჭები, ამოიტუმბა სარდაფებში დაგროვილი წყალი, მოგვარდა სასმელი წყლის მიწოდების პრობლემა. საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტროს მიერ დაიწყო საცხოვრებელი კორპუსების გაზიფიცირებისთვის საჭირო საპროექტო-აზომვითი სამუშაოები.

დევნილთა განცხადებით, ვახტანგ ყოლბაია მათთან რამდენიმე კვირის წინაც იმყოფებოდა და სწორედ აღნიშნული პრობლემების მოგვარება აღუთქვა, რასაც ისინი მიესალმებიან და იმედს გამოთქვამენ, რომ აფხაზეთის მთავრობა მათ მომავალშიც არ დატოვებს უყურადღებოდ.

გარდა ამისა, წყალტუბოსა და ხონში საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს მიერ საცხოვრებელი ბინების დაკანონების სამუშაოები მიმდინარეობს.

დამატებითი საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისთვის სანატორიუმებთან დაიდგა კონტეინერები, ხოლო გამგეობამ სანატორიუმ „სამგურალის" დაზიანებული სახურავის აღდგენის პროექტი შეიმუშავა.

ქვეყნის მასშტაბით ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები დასრულდა. საკუთარი არჩევანი გააკეთეს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონებში ჩასახლებულმა აფხაზეთიდან დევნილებმა. დევნილების რაოდენობით დედაქალაქის შემდეგ მეორე ადგილზეა ქალაქი ზუგდიდი. არჩევნებში დევნილების მონაწილეობასთან დაკავშირებულ საკითხებზე სააგენტო smo.ge სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელ ოთარ გოგოხიას ესაუბრა.

- ბატონო ოთარ, მიუხედავად იმისა, რომ დევნილების ჩართულობის ხარისხი ნაკლებად მოტივირებული იყო რამოდენიმე მიზეზით და ერთ-ერთად შეიძლება ჩაითვალოს ის ფაქტი, რომ გამსვლელ სიებში არც ერთ პარტიას არ ყავდა შეყვანილი აფხაზეთის მკვიდრი, თქვენი მოსაზრებით, რა მიზეზით იყო განპირობებული დევნილი ამომრჩევლების აქტივობის მაღალი ხარისხი და კოალიცია „ქართული ოცნების" მხარდაჭერა?

- მიუხედავად იმისა, რომ სიებში არ იყვნენ წარმოდგენილი დევნილი მოსახლეობის ცნობადი სახეები ნამდვილად არ გამკვირვებია მათი აქტიურობის მაღალი ხარისხი, რაც უცილობლად განაპირობა ჩვენი უწყების კოორდინირებულმა მუშაობამ, როგორც რეგიონალურ, ასევე ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებთან, რომ არაფერი ვთქვათ განსახლების სამინისტროს წარმომადგენლობაზე. მხარის გუბერნატორი ბატონი ლევან შონია არც ერთ ჩვენ უმნიშვნელო პრობლემასაც არ ტოვებს ყურადღების და რეაგირების გარეშე. მოგეხსენებათ, რომ აფხაზეთის ლეგიტიმური ხელისუფლების ეკონომიური და ფინანსური შესაძლებლობები არის ძალიან მწირი და თუ არა მათი კეთილი ნება, გულისხმიერება, სახელმწიფოებრივი აზროვნება და მიდგომა რეგიონში ჩასახლებული აფხაზეთის მკვიდრთა სოციალური ფონი იქნებოდა გაცილებით უარესი, ვიდრე ის არის დღეს. ამ არჩევნებმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ აუცილებლად უნდა განვითარდეს სამოქალაქო საზოგადოება იმისათვის, რომ თითოეულ დევნილს ქონდეს ინფორმაცია იმაზე, რომ მას აქვს უფლება იყოს როგორც პასიური, ასევე აქტიური ამომრჩეველი და თვითონ გააქტიურდეს როგორც პოლიტიკური ფიგურა.

- იყო თუ არა ხელის შემშლელი ფაქტორები?

- ორგანიზაციული თვალსაზრიზით, ჩვენ არანაირი სერიოზული პრობლემა არ შეგვქმნია. თუმცა ამ არჩევნებმა გვანახა, რომ ძალიან დიდი სამუშოები უნდა ჩატარდეს გადამისამართებასთან დაკავშირებით. დევნილების საკმაოდ დიდმა რაოდენობამ მიიღო საცხოვრებელი ფართი ბათუმსა და ფოთში. ობიექტური თუ სუბიექტური მიზეზებით ვერ მოხერხდა ყველა მათგანის საარჩევნო სიებში ადგილზე დაფიქსირება. თუმცა ამ ფაქტს არ შეუშლია ხელი იმაში, რომ კოალიცია „ქართულ ოცნებას" ზუგდიდში წინასწარი მონაცემებით დამაჯერებლად იმარჯვებს.

- რა ინფორმაციას ფლობთ კონფლიქტის ზონაში მცხოვრები ამომრჩევლების აქტივობის ხარისხზე?

- ჩვენ ფრთხილად ვეკიდებით ყველა აქტივობას, განცხადებას და ქმედებას ამ ადამიანებთან მიმართებაში. ამასთან ერთად გავითვალისწინეთ ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები და მოვერიდეთ აფხაზეთის მკვიდრთა ღია და აქტიურ ჩართვას მიმდინარე პროცესში. თუმცა მათმა გარკვეულმა რაოდენობამ მაინც შეძლო გადმოსვლა, მიიღო მონაწილეობა არჩევნებში და გამოიყენა კონსტიტუციით მინიჭებული უფლება. გამომდინარე იმ ფაქტიდან, რომ მე, ჩემი უწყების თითოეული თანამშრომელი და ა/რ ხელმძღვანელობა ვფლობთ სრულად ინფორმაციას კონფლიქტის ზონაში მიმდინარე მოვლენებზე, დარწმუნებით მინდა გითხრათ, რომ საკუთარ სახლებში დაბრუნებული მოსახლეობის დიდი ნაწილი იწონებს ცენტრალური ხელისუფლების თავშეკავებულ, ზომიერ და გათვლილ მიდგომას და პოლიტიკას დე ფაქტო ხელისუფლებისადმი. თითოეული მათგანი კი დარწმუნებულია იმაში, რომ ამ პოლიტიკით და მიდგომით დრო უკვე არ მათთვის, არამედ მუშაობს კონფლიქტის პროცესის დარეგულირების ხელშეწყობისათვის.

აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში, საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროს მიერ აფხაზეთის მთავრობისთვის სარგელობის უფლებით გადაცემული მიწის ნაკვეთი მოინახულა.

მოცემულ მიწის ნაკვეთზე, საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, აფხაზეთის სოფლის მეურნეობისა და გარემოს დაცვის დეპარტამენტის თანამშრომლობით შეიქმნა პროექტი, რომლის ფარგლებშიც ამჟამად დასაქმებულია რამდენიმე ათეული ოჯახი.

ყოლბაიას თქმით, მსგავს პროექტებში ჩართვას სულ უფრო მეტი დევნილი ოჯახი ითხოვს. საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროს მხარდაჭერით, ასეთი მიწის ნაკვეთების რაოდენობა უახლოეს მომავალში გაიზრდება, შესაბამისად, დასაქმდება კიდევ უფრო მეტი დევნილი. მისივე თქმით, უახლოეს მომავალში, ეკონომიკის სამინისტრო მათ საკმაო რაოდენობით სასათბურე კონსტრუქციებსაც გადასცემს. იგეგმება მიწის ნაკვეთების სხვა მიმართულებებით გამოყენებაც.

„მოვინახულე ზუგდიდში, ჩვენს განკარგვაში არსებული მიწის ნაკვეთი, სადაც წელს პირველად, სიმინდი დავთესეთ. როგორც ჩანს, მოსავალი კარგი იქნება. შევხვდი ნაკვეთზე დასაქმებულ დევნილებს, გავეცანი არსებულ პრობლემებს. მიწის ნაკვეთზე დასაქმებული ადამიანები კმაყოფილები არიან, რაც ყველაზე მეტად მახარებს. იმედის თვალით შესცქერიან ჩვენს პროეტქს და მჯერა, რომ ერთობლივი, კომპლექსური მუშაობით პროექტი მართლაც გაამართლებს. მომავალი წლისთვის ჩვენს განკარგულებაში მყოფი მიწების სხვა მიმართულებებით გამოყენებასაც ვგეგმავთ, რომ კიდევ უფრო მეტი დევნილი დავასაქმოთ. საგულისხმოა, რომ სულ უფრო მეტი დევნილი მოგვმართავს თხოვნით, რომ მათთვისაც შევძლოთ სახნავ-სათესი მიწის გამოყოფა. სწორედ ამიტომ, ჩვენ ვცდილობთ სამომავლოდ ეს პროექტი ერთი-ორად გავზარდოთ. ჩასატარებელია შესაბამისი სამუშაოები, რაც გარკვეულ ფინანსირებას მოითხოვს. გუშინ სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელ ვალერი ბასარიასთან ერთად შევხვდი USAID-ის ხელმძღვანელს თბილისში. წარვუდგინეთ შემუშავებული პროექტები, რომლებიც ამ მიწებზე სამუშაო ადგილების შექმნას ითვალისწინებს. გარკვეული სახსრებიც მოვიპოვეთ იაპონიის საელჩოსგან. დიდი მხარდაჭერა მივიღეთ ეკონომიკის სამინისტროსგან, კერძოდ სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოსგან. პრაქტიკულად გადაწყდა, რომ ჩვენს მთავრობას განკარგვის უფლებით გადაეცეს რამდენიმე ათასი კვადრატული მეტრის სასათბურე კონსტრუქცია, რომლებსაც ჩვენ იმ პროექტების განხორციელებისთვის გამოვიყენებთ, რომლებიც იმთავითვე გვქონდა. მახარებს, რომ ჩვენს სოფლის მეურნეობის პროექტებს რეალური პერსპექტივები უჩანს და დევნილთა დასაქმების გეგმის პროცენტული მაჩვენებელი დაბალ ნიშნულზე არ დარჩება. ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, რომ დასაქმების დინამიკა ერთ ადგილზე არ გაიყინოს და დასაქმებული ოჯახების და ადამიანების რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდოს", - განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

10 ივნისს სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საკონფერენციო დარბაზში აფხაზეთის სამეცნიერო ინტელიგენციის თვალსაჩინო წარმომადგენლის, ცნობილი მეცნიერისა და საზოგადო მოღვაწის, ათეული წლების განმავლობაში სოხუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის პრორექტორის, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორის, პროფესორ შოთა ბასილაიას დაბადებიდან 100 წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო საღამო გაიმართა.

ღონისძიებას დაესწრნენ აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალოების შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია და მთავრობის წევრები. ვახტანგ ყოლბაია დამსწრე საზოგადოებას სიტყვით მიესალმა და ღვაწლმოსილი მეცნიერის დამსახურებაზე ისაუბრა.

საიუბილეო საღამოს უძღვებოდა პროფესორი ზურაბ პაპასქირი. მოხსენებით პროფესორ შოთა ბასიალაიას ცხოვრებასა და მოღვაწეობაზე ისტორიის პროფესორი ბორის კვარაცხელია წარსდგა. მისალმებებითა და მოგონებებით გამოვიდნენ აფხაზეთის ა/რ უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე გია გვაზავა, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი, პროფესორი ჯონი აფაქიძე, პროფესორები - ლეონიდე ჯახაია, ოთარ ჟორდანია, ჯამბულ ანჩაბაძე, შოთა ახალაია; სიტყვით გამოვიდა პროფესორ შოთა ბასიალაიას მეგობარი, ბატონი ალექსანდრე მიქაძე, ღვაწლმოსილი მეცნიერი გაიხსენა ასევე ბატონმა ივანე მგალობლიშვილმა.

საღამო აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და ექვთიმე თაყაიშვილის სახელობის, საქართველოს საისტორიო საზოგადოების აფხაზეთის ორგანიზაციის ინიციატივითა და ორგანიზებით ჩატარდა.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის ინიციატივით, 10 ივნისს მთავრობის საკონფერენციო დარბაზში „აფხაზეთის სოციალური სოლიდარობის ფონდის" პრეზენტაცია გაიმართა. პრეზენტაციას აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის მთავრობის წევრები და აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები დაესწრნენ.

ფონდის გამგეობის თანათავმჯდომარეები პარლამენტარი გოგი ქავთარაძე და პროფესორი ოთარ ბენიძე იქნებიან, დირექტორი კი ირაკლი თადუმაძე იქნება.

ფონდის საქმიანობის მთავარი მიზანია აფხაზეთიდან დევნილი მოსახლეობის ჯანდაცვისა და სოციალური პირობების გაუმჯობესება, დევნილი მოზარდების ქვეყნის ფარგლებს გარეთ განათლების მიღებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების, კულტურისა და ხელოვნების სფეროში მოღვაწე, განსაკუთრებული ნიჭის მქონე დევნილი პირების შემოქმედების წარმოჩენის ხელშეწყობა. თავისი მიზნებიდან გამომდინარე, ფონდი იმოქმედებს საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე, ასევე მის ფარგლებს გარეთ.

ფონდი 33-მა ადამიანმა დააფუძნა, მათ შორის არიან აფხაზეთის მთავრობის წევრები და აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები, რომლებიც ნებაყოფლობით და  პერიოდულობით სოლიდარობის ფონდში გარკვეულ თანხებს გადარიცხავენ.

ფონდის მიზნებზე ვრცლად ისაუბრა აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ:

„ასეთი ფონდის შექმნის იდეა დიდი ხანია არსებობს და მის შესახებ ჩვენთვის არაერთხელ მოუმართავთ არასამთავრობო ორგანიზაციებს. მათ შორისაა ბიზნესმენთა, ადვოკატთა და ჟურნალისტთა არასამთავრობო ორგანიზაციათა კოალიცია „სინერგია". საქართველოს ბიუჯეტი ვერ აუდის იმ მოთხოვნებს, რომელიც დევნილ მოსახლეობას მარადიულ პრობლემად ექცა. ძალიან მძიმეა დავრდომილ ადამიანთა ყოფა. როდესაც დახმარებას ითხოვს მძიმედ დაავადებული ბავშვის მშობელი და შენ მას ვერ ეხმარები, ეს ძალიან სერიოზული პრობლემაა ყველასთვის. მშობლისთვის, მოზარდისთვის, საზოგადოებისთვის. ასევე, გვყავს ძალიან ნიჭიერი ახალგაზრდობა, რომელსაც ჩვენ სათანადოდ ხელს ვერ ვუწყობთ. პრობლემები გვაქვს განათლების სფეროში. სათანადო ბაზის უქონლობის გამო ახაგაზრდები საზღვარგარეთ სწავლისგაგრძელებისკენ მიისწრაფიან, რასაც ჩვენ ძალიან მცირე რაოდენობით ვახერხებთ კულტურის და განათლების სამინისტროსტან ერთად. გვეზრდება ძალიან სპორტული და ნიჭიერი ახალგაზრდობა სხვადასხვა სახეობაში - ფარიკაობაში, ფეხბურთში, ფრენბურთში, ჭიდაობაში; მათ სერიოზული ხელშეწყობა სჭირდებათ. აღარაფერს ვამბობ კულტურის იმ დარგებზე, რომელთაც ყველაზე მეტად აქვთ შესაძლებლობა წარმოაჩინონ აფხაზეთის კულტურული ცხოვრება, რომელიც ძალიან მრავალფეროვანია: გვყავს შესანიშნავი კაპელა, ცეკვისა ანსამბლი, სამუსიკო სასწავლებლები, მრავალი სხვა. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ მათ ჩვენი ხელოვნება მსოფლიოს დიდ სცენებზე გაიტანონ. მოკრძალებული დაფინანსებისა და ხელფასების მიუხედავად ჩვენი მოსახლეობა, ჩვენი კულტურის, მეცნიერების, განათლების, სპორტის მუშაკები უდიდეს ენთუზიაზმს ავლენენ და ხვალინდელ დღეს იმედით გასცქერიან. სწორედ ამ მიზნების განხორციელებისკენ იქნება „აფხაზეთის სოციალური სოლიდარობის ფონდის" საქმიანობა მიმართული. ჩვენ ნახევარი წელი ვიფქრობდით, ვის შეეძლო ეტვირთა ფონდის სამეთვალყურეო საბჭოს თანათავმჯდომარეობა. საბოლოოდ ჩვენი არჩევანი გოგი ქავთარაძეზე შევაჩერეთ. გოგი ქავთარაძესთან ერთად ფონდში მუშაობა ვთხოვეთ ოთარ ბენიძეს, ის გახლავთ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის ყოფილი მოადგილე, პროფესორი. ფონდში ნებაყოფლობით გადაირიცხება ჩვენი მინისტრებისა და მათი მოდაგილეების მიერ გარკვეული შემოწირულობები. იმედი გავაქვს, რომ ამ ფონდს შეუერთდებიან სხვა სტრუქტურებიც, ბიზნესმენები თუ ნებისმიერი მსურველი", - აღნიშნა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აფხაზეთის ა/რ ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ქეთევან ბაკარაძე, სამინისტროს თანამშრომელთა ჯგუფთან ერთად, იმერეთის რეგიონში, კერძოდ ქ.ქუთაისში, წყალტუბოში, კოპიტნარსა და ქ.ხონში ჩასახლებულ დევნილებს შეხვდა. აქციაში ასევე მონაწილეობდნენ აფხაზეთის ა/რ დევნილთა საქმეების დეპარტამენტის თავმჯდომარე დავით გვაძაბია, აფხაზეთის ა/რ დევნილთა საქმეების დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილე ვახტანგ ცანავა, იმერეთის რეგიონში აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წარმომადგენელი ზაზა ჩაჩავა.

ღონისძიების მიზანია აფხაზეთიდან დევნილთა სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობის შესწავლა ადგილზე, ასევე დევნილთა კონტიგენტის (5-წლამდე; 5-დან 16-წლამდე და 16 წელს ზემოთ) დაზუსტება და განსაზღვრა.

აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წარმომადგენლები შეხვდნენ აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირებს, დევნილთა კომიტეტების წარმომადგენლებს და გააცნეს ინფორმაცია, რომელიც 20-22 ივნისსს დაგეგმილ გასვლით სამედიცინო გამოკვლევას უკავშირდება. მომავალ აქციაში მონაწილეობას მიიღებენ მაღალპროფესიონალ ექიმთა ჯგუფები, რომლებიც ადგილზე ჩაატარებენ ლაბორატორიულ და დიაგნოსტიკურ გამოკვლევებს.

7 ივნისს დედოფლისწყაროში მცხოვრებ აფხაზეთიდან დევნილებს უფასო სამედიცინო-პროფილაქტიკური გამოკვლევები ჩაუტარდათ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და აკადემიკოს ვ.ივერიელის სახელობის ენდოკრინოლოგია-მეტაბოლოგია-დიეტოლოგიის ცენტრ „ენმედიცს" შორის გაფორმებული თანამშრომლობის მემორანდუმის ფარგლებში, მორიგი სამედიცინო პროფილაქტიკური გამოკვლევები ამჯერად დედოფლისწყაროს რაიონში მცხოვრები აფხაზეთიდან დევნილი მოსახლეობისთვის ტარდება.

აქცია დედოფლისწყაროს რაიონის ცენტრალურ პოლიკლინიკაში დილის 10 საათიდან დაიწყო. აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირებს სხვადასხვა სახის დიაგნოსტიკური და ექოსკოპიური გამოკვლევა კლინიკის მაღალპროფესიულ ექიმთა ჯგუფმა ჩაუტარა, ასევე უფასოდ გაიცა მედიკამენტები.

მემორანდუმის ფარგლებში სამედიცინო-პროფილაქტიკური გამოკვლევები თბილისში მცხოვრებ მრავალშვილიან დედებს, აფხაზეთის ომის ვეტერანებს, ომში დაღუპულთა დედებს, ბორჯომსა და ქუთაისში მცხოვრებ დევნილ მოსახლეობას უკვე ჩაუტარდა.