აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა

Аҧснытәи автономтә республика аиҳабыра

მთავრობის თავმჯდომარე - ინტერვიუები

2013-11-15
Вахтанг Колбая: Экономически сильная Грузия может стать оплотом защиты интересов абхазов

О результатах 25-ого раунда Женевских переговоров, новых путях решения конфликта в Абхазии и процессе преобразований в  правительстве автономной республики  нашему корреспонденту рассказал исполняющий обязанности  председателя АР Абхазия Вахтанг Колбайя.

-Состоялся очередной 25-ый раунд Женевских переговоров. Может ли он  стать переломным в пятилетнем переговорном процессе? Ведь , как известно, участники дискуссий договорились, что попытаются завершить работу над совместным заявлением о неприменении силы. Как вы оцениваете формат женевских переговоров вообще, насколько он эффективен?

- Женевский формат - это та площадка,  на которой участники конфликта имеют  возможность встречаться вместе с представителями международного сообщества, которые непосредственно заняты решением спорных вопросов. Поэтому женевский формат сам по себе очень значителен,  и, конечно, лучше плохой разговор, чем хорошая ссора. Другой альтернативы пока я не вижу. Однако ожидать прорыва или резкого улучшения в вопросе  разрешения конфликтов на территории Грузии пока не приходится. Это довольно сложный процесс. Сухуми и Цхинвали на процесс возвращения беженцев смотрят с большой опаской и тревогой, существует недоверие и к Тбилиси, а также насильственно перемещенным лицам. Что касается подписания договора о невозобновлении боевых действий, то в связи с этим  президент РФ Владимир Путин  на  встрече в Валдайском клубе еще раз  подчеркнул, что у  России есть «красные линии» которые она не может переступить, в тоже время он признал наличие такой же «красной линии» и у грузинской стороны. Поэтому, исходя из этого,  необходимо найти внутри этих линий ту точку соприкосновения, которая поможет преодолеть недоверие и возможность обострения ситуации. Процесс переговоров с Россией должен продолжаться, причем на высоком уровне.Безусловно, без параллельного переговорного процесса с Сухуми и  Цхинвали будет очень сложно добиться разрешения конфликтов. К переговорам, как и раньше, должны быть подключены США, Великобритания, Франция, германия, Италия и др. страны и естественно Европейские структуры, которым доверяют стороны, участвующие в конфликте.

-Наверно, одним из путей решения всех вопросов станет реорганизация и оптимизация правительства, которую вы решили провести став руководителем правительства Автономной Республики Абхазия. Вы заменили практически всех руководителей в Вашем правительстве. Чем была вызвана необходимость столь кардинальных изменений?

- Спасибо за вопрос.  Согласно конституции, в случае отставки председателя правительства должности должны покинуть и члены  кабинета министров. Второй этап - подбор работоспособной и эффективной команды, способной решать множество с различных проблем. Честно говоря, у меня не было цели  менять  кого -либо.  Я действовал в соответствии с действующим законодательством. Кроме этого, при комплектации нового кабинета я руководствовался компетенцией и личными качествами каждого из них и насколько взгляды членов правительства совпадают с видением роли и места будущего  кабинета министров в деле разрешения проблем насильственно перемещенных лиц.  Более того, следовало наладить эффективные связи с членами нового правительства Грузии после выборов первого октября 2013 г. Все это дало мне возможность, после консультации с депутатами Верховного совета Абхазии и учетом общественного  мнения,   представить общественности на мой взгляд достойные кадры.

-Можно ли сказать, что вы начинаете реформирование  всей деятельности  правительства Автономной Республики и чем на ваш взгляд будет отличаться деятельность Вашего правительства от работы Ваших предшественников?

- Надо менять стиль работы, надо менять подход. А это невозможно без  новых людей,  новых лиц, нового видения  решения конфликта. Мы пытаемся найти оптимальную  структуру правительства, которая максимально будет отвечать потребностям народа. Но главное, чтобы беженцы чувствовали, что они не одни, что рядом с ними есть правительство, есть люди, которые ежедневно интересуются и решают их проблемы. Конечно, без поддержки  центрального правительства Грузии нам сложно будет справиться со всеми задачами.

Какие шаги были предприняты для этого? Новый состав правительства Автономной Республики Абхазии интенсивно проводит встречи с центральным правительством Грузии. Такие встречи уже состоялись с Министром по делам вынужденно перемещенных с оккупированных территорий лиц, беженцев и расселению господином Дарахвелидзе, министром регионального развития и инфраструктуры Грузии с господином  Нармания и Министром здравоохранения, труда и социальной защиты Грузии господином  Сергеенко. первые две встречи оказались особенно продуктивными и примером тому может служить, то что члены правительства Грузии дали согласие на то, что бы члены правительства А/Р Абхазии участвовали на заседаниях специальной временной правительственной комиссии, где решаются проблемы беженцев.

Некоторые члены нашего правительства уже встречались с министром регионального развития и инфраструктуры Грузии с господином Нармания, с  заместителем Министра по делам вынужденно перемещенных с оккупированных территорий лиц, беженцев и расселению Мамука Цотниашвили. На встречах были обсуждены конкретные вопросы, конкретные проекты, в решении которых примут участие члены нашего правительства и мне приятно отметить, что члены правительства с которыми встречались наши министры, дают высокую оценку компетентности членов правительства Абхазии.

В ближайщем будущем, так же, запланированы подобные встречи с другими министрами центрального правительства.

Наши министры активно сотрудничают с неправительственными структурами. По содействию министра финансов Абхазской Автономной Республики готов меморандум к подписанию между с Сухумским государственным университетом и одним из банков Грузии, который будет способстовать трудоустройству студентов временно перемещенных из Абхазии.

 

-Какие конкретные мероприятия уже удалось осуществить?

- Мы начали реорганизацию и оптимизацию правительства. Хотя это не самоцель. Наиболее короткий путь решения всех вопросов видится в том, чтобы мы смогли создать мобильный аппарат и оперативно решать  все вопросы Что касается  конкретных проблем, то я не могу сказать, что мои предшественники ничего не делали. Но это были в основном небольшие инъекции в плане финансовой помощи наиболее нуждающимся, больным, студентам, участникам войны, семьям погибших. Представте себе, что одноразовая финансовая помощь в пределах 100 лари приходится ждать месяцами, из-за бюрократических преград, мы в первую очередь хотим упразднить процесс получения таких видов помощи и сделать его оперативным. Решением глобальных  проблем, таких как обеспечение беженцев жильем и вопросами серьезной помощи в плане здравоохранения, занимаются федеральные власти. Министерство по  делам беженцев  под руководством министра Дарахвелидзе и министерство здравоохранения, труда и социальных дел под руководством господина Сергеенко максимально мобилизованы  для того, чтобы ускорить процесс заселения беженцев  в новые дома в Тбилиси, Батуми, Зугдиди и Поти и всеобщего страхования здоровья временно перемещенных лиц из Абхазии. Правительство Абхазии  помогает центральной власти Грузии в том объеме, в котором это нам под силу.

- За последние годы у вас установились тесные деловые связи с рядом международных  неправительственных  организаций. Будут ли использованы эти контакты на вашем новом поприще?

-Конечно, без этого я не представляю эффективное осуществление своей деятельности.Вы, конечно знаете, как представители прежней власти Грузии пытались решить конфликтные ситуации. Они практически игнорировали  абхазскую и цхинвальскую сторону и подключали к переговорному процессу только третью сторону. Также поступали абхазы и осетины.То есть, участвующие в конфликте абхазы и грузины думали, что  разрешить  конфликт  под силу только третьей стороне. В нашем случае это был Запад, а в случае с абхазами - Россия. То есть полностью игнорировалась  возможность общения, решения проблемы в двустороннем формате. Конечно, это было неправильно. Необходимо начать диалог с абхазами и осетинами. Чувство неуверенности в завтрашнем дне, чувство недоверия  к Тбилиси  и беженцам должно быть сведено к минимуму.

- В свое время Вы говорили о том, что Гали должен стать испытательным полигоном для реализации миротворческих инициатив по урегулированию грузино-абхазского конфликта. Вы и сейчас так считаете?

- Хорошо, что это вы помните. Я и сегодня так думаю. Я уверен в том, что Гали, Зугдиди и Рухи должны быть центром миротворческого процесса. Возможности для этого в Гали, Самурзакано и Рухи  есть. Этой возможностью пользовались  и наши предки, представители старшего поколения. Поэтому было бы ошибочным не воспользоваться не только географическим положением, а той  исторической традицией,  которая была в Самурзакано Сабедиано .Этот потенциал не использован и не востребован в силу того что, возможности не изучены полностью. В связи с этим  у нас есть предложения,  которые я в ближайшее время представлю правительству.

-Возможно ли возвращение беженцев в условиях, когда в Абхазии находятся российские войска?

-Даже если бы в Абхазии не находились российские войска,то технические вопросы сопутствующие  процессу возвращения беженцев настолько сложны и многообразны, что для этого потребуется время. Поэтому, давайте, не будем ставить телегу впереди лошади, давайте будем говорить, договариваться, делать все, чтобы эти проблемы в двусторонних и многосторонних отношениях не увести в сторону и нивелировать.

- И последний вопрос: в чем Вам видится главное условие  урегулирования конфликта в Абхазии?

- Проблема комплексная и непростая. Главное надо решить вопрос, чтобы абхазы захотели жить с нами. Чтобы у них это желание возникло естественно . А для этого всем нам - властям Грузии и народу необходимо сделать многое. Наша страна должна быть экономически сильной и развитой, где все права будут  априори защищены. Конечно, трудно было приглашать абхазов в ту страну, после всех этих тюремных сцен, террора  бизнеса  и других  преступлений некоторых представителей  прежней власти. И второе, даже если Грузия станет привлекательной в экономическом плане демократической страной, нам следует начать диалог с абхазами и они должны быть уверены в том, что  экономическая привлекательность и демократическая защищенность не будут использованы им в ущерб. Именно поэтому нужно восстановить доверие между народами. И экономически сильная Грузия может стать оплотом защиты интересов  как абхазов так и населения Абхазии.

2013-11-05
მე მომხრე ვარ, რომ აფხაზეთთან წარიმართოს პირდაპირი დიალოგი

საინფორმაციო სააგენტო IPN"

ქვეყენაში ბოლო ერთი წლის განმავლობაში განვითარებულ მოვლენებზე, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობაში განხორციელებულ და დაგეგმილ ცვლილებებზე, აფხაზეთის კონფლიქტის გადაჭრის გზებზე და სხვა საკითხებზე „ინტერპრესნიუსი" აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის  მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელს, ვახტანგ ყოლბაიას ესაუბრა.

- ბატონო ვახტანგ, დავიწყოთ იქიდან, რომ საქართველოში ახალი მთავრობაა, ახალი პრეზიდენტი. როგორც შეაფასებდით ქვეყანაში ბოლო ერთი წლის განმავლობაში განვითარებულ მოვლენებს?

- უმთავრესი და მნიშვნელოვანი არის ის, რომ შეიცვალა რეჟიმი. ხალხმა ამოისუნთქა. უსამართლობის, დაკავებისა და ბიზნესის წართმევის შიში გაქრა. საზოგადოებას აქვს იმის შეგრძნება, რომ ქვეყანაში ბევრი რამ უკეთესობისკენ შეიცვლება. საქართველოს ჰყავს ახალი პრეზიდენტი გიორგი მარველაშვილი ახალი უფლებებით, აღმასრულებელი სტრუქტურის ხელმძღვანელი ხდება პირველი პირი, პარლამენტი იძენს რეალურ ძალაუფლებას და საკანონმდებლო ორგანო იხვეწება. აქამდე კანონების დიდი ნაწილი რაც იყო, ხალხის კეთილდღეობას ნაკლებად ემსახურებოდა. ადამიანი მხოლოდ საარჩევნო სუბიექტი იყო. თუმცა ბევრი რამ  გაკეთდა და ამის უარყოფაც არ შეიძლება. მაგრამ მთავარი, რასაც დემოკრატიული პრინციპი ჰქვია და დემოკრატიული საზოგადოების ღერძი- ადამიანის უფლებების დაცვა იყო ფეხქვეშ გათელილი. 2008 წლის ომი იყო აბსოლუტურად უაზრო,რაშიც ერთ-ერთი "დამსახურება" წინა ხელისუფლებას მიუძღვის. ამის არგახსენება და მიჩქმალვა არაფერ სიკეთეს არ მოუტანს ქართველ ერს. წაგებულ ერს გვაზეიმეს, როგორც მოგებულს. შედეგად, დღეს გაცილებით გართულებული სიტუაცია, უფრო ჩიხური მდგომაროება მივიღეთ, ვიდრე იყო თუნდაც 5-7 წლის წინ.

- აქვს თუ არა ახალ მთავრობას იმის პოტენციალი, რომ რუსეთთან ურთიერთობების ნორმალიზება და შესაბამისად აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარება შეძლოს?

- ჩვენი დასავლელი მეგობრები ყოველთვის გვირჩევდნენ, რომ რუსეთთან უნდა გამოვნახოთ საერთო ენა. უნდა გამოინახოს საერთო გზები, რომელიც შესაძლებელს გახდის რუსეთის როლი და გავლენა კონფლქიტების მოგვარებისთვის გამოვიყენოთ. ჩვენ კი ყველაფერი გავაკეთეთ იმისათვის, რომ ეს პროცესი ჩიხში შეგვეყვანა ჩვენს მიერ არასწორად გადადგმული ნაბიჯებით. დღეს შეიცვალა განწყობა, ასევე შეიცვალა დამოკიდებულება კონფლიქტის დარეგულირების პროცესში ჩართული სუბიექტებისადმი. არ არის საომარი რიტორიკა და მუქარა. წინა ხელისუფლების უბედურება იმაშიც იყო, რომ არ იცოდი მეორე წუთს რას მოიმოქმედებდა.ერთი სიტყვით დენთის კასრსზე ვისხედით და არ ვიცოდით რა გველოდა. პოლიტიკაში ერთ-ერთი მთავარი არის პროგნოზირებადი და პატიოსანი მოქმედებები. ტყუილია, როდესაც ამბობენ "პოლიტიკა ბინძურიაო", გააჩნია ვინ აკეთებს ამ პოლიტიკას. ის, რაც იყო ცუდი, გადავდოთ განზე და სხვა გზით ვიაროთ. როდესაც შევარდნაძის ეპოქა წავიდა, საზოგადოებას ისეთი განცდა ჰქონდა , რომ ახალი ხელისუფლება გადადგამდა ქმედით ნაბიჯებს პოლიტიკაში, ეკონომიკასა და კონფლიქტების მოგვარების საკითხებში. მთავრობა ჩამოაყალიბებდა ახალ გზავნილებს, რომელიც აფხაზებში ნდობას შექმნიდა. სამწუხაროდ კი  პირიქით მოხდა. პირველ ეტაპზე მართლა იყო განსაკუთრებული განწყობა სააკაშვილის ხელისუფლებისადმი, მაგრამ მან ვერ, ან არ გამოიყენა ეს ნდობა. ახალმა ხელისუფლებამ უნდა გადაგას ისეთი ნაბიჯებიც, რომელიც შეიძლება დღეს არაპოპულარულია, არ არის აღსაფრთოვანებელი, მაგრამ მომავალში ქვეყნის გაერთიანებასა და კეთილდღეობასა გამოადგება. დღევანდელ ხელისუფლებას მძიმე მემკვიდრეობა დახვდა, მათ შორის სოციალურ-ეკონომიკური კუთხით და მინდა წარმატებები ვუსურვო.

- 5-6 ნოემბერს დაგეგმილია ჟენევის მოლაპარაკებების მომდევნო რაუნდი. რა მოლოდინებია ამ რაუნდისაგან? ზოგადად, ჟენევის მოლაპარაკებებს როგორ აფასებთ, არის თუ არა ეს ფორმატი ეფექტური?

- ის განწყობა, რომელიც ზოგადად ახალი ხელისუფლების მოსვლას ახლავს თან, არ შეიძლება არ აისახოს ყველა თანმდევ პროცესებზე. ჟენევის მოლაპარაკებებზე იქნება ისეთი საკითხები, რომელთან დაკავშირებითაც მხარეებს დიამეტრულად სხვადასხვა ხედვა აქვთ.

- გულისხმობთ რუსეთის მოთხოვნას, ძალის არგამოყენების შესახებ შეთანხმების ხელმოწერასთან დაკავშირებით?

- დიახ, ამას ითხოვენ, მაგრამ ეს იმდენად ჩიხური სიტუაციია, რომ მხარეებმა უნდა ეძებონ რეალური გამოსავალი. მე პირადად დიდ გარღვევას ამ რაუნდისგან არ ველოდები. ვთვლი, რომ გამოსავლის ძიების საშუალება უნდა მისცე ოპონენტს. არ შეიძლება კუთხეში მომწყვდეული კაცისგან  რეალურ და ადეკვატურ რეაქციას ელოდებოდე. უნდა მისცე ჩვენს მეგობრებს იმის საშუალება, რომ მათ ჯეროვნად გამოიყენონ თავისი შესაძლებლობები რუსეთთან ურთიერთობებში. სერიოზულ გარღვევას არ ველოდები, მაგრამ პრინციპული მიდგომებიდან გამომდინარე რაღაც შეიძლება შიეცვალოს. მე მაინც ვფიქრობ, სანამ არ მოხდება რუსეთსა და საქართველოს შორის უმაღლეს დონეზე, პირველი პირების შეხვედრა, სხვაგვარად არაფერი გამოვა. ეს რა თქმა უნდა ხვალ და ზეგ, სპონტანურად ვერ მოხდება. მას უნდა მომზადება, სალაპარაკო თემების აპრობაცია. პირდაპირ მიხვიდე და ხისტად დაიწყო იმაზე საუბარი, რა აპრიორიც უფსკრულში გადაგჩეხავს, ეს არარეალურია. რამოდენიმე თვეა მუშაობს პრემიერის სპეციალური წარმომადგენელი რუსეთთან ურთიერთობაში, არის ჟენევის ფორმატი. მოლაპარაკება ყოველთვის უკეთესია, ვიდრე არ დალაპარაკება.

- მას შემდეგ რაც თქვენ გახდით აფხაზეთის ა/მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი, რა ცვლილებები განახორციელეთ?

- მე სამწუხაროდ ეს ხუთი თვე მოვანდომე გარედან შემოტევების მოგერიებას. ხან უკანონობას, ხან კონსტიტუციის დარღვევას მაბრალებდნენ. ხან "თავისუფლების ქარტიას" იშველიებდნენ და ა.შ. არც ერთი მათგანი არ იყო სერიოზული სამართლებრივი ბაზის მქონე. ჩემთან მიმართებაში აფხაზეთის უმაღლესმა საბჭომ სერიოზული როლი ითამაშა, სერიოზულიხ მხარდაჭერა იყო პარლამენტისგან, სერიოზული მხარდაჭერა იყო პრემიერისგან. პრემიერს პირდაპირი მხარდაჭერა არ გამოუხატავს და ამის უფლება კონსტიტუციურადაც არ ჰქონდა, მაგრამ მისი დამოკიდებულება ცხადყოფდა, რომ ჩემი კანდიდატურა პოზიტიურად იყო აღქმული. ამ განწყობას გრძნობდა ყველა, გარდა ჩემი ოპონენტებისა-ყოფილი აფხაზეთის ა/რ  მინისტრების, რომლებსაც ახირებაში გადაუვიდათ ეს დაპირისპირება. როდესაც პირველად გაჟღერდა წინადადება ჩემი ამ მთავრობაში მოსვლის შესახებ, მაშინვე წამოვიდა უამრავი ზარი ევროპიდან, რუსეთიდან და უკრაინიდან. მოგეხსენებათ, რომ 12 წელი გახლდით პარლამენტის წევრი და ამ პერიოდის განმავლობაში ჩამომიყალიბდა უამრავი ურთიერთობა. იმის მაგივრად, რომ მემუშავა ამ მიმართულებით აქტიურად, მიხდებოდა დროის ხარჯვა შემოტევებზე. მიხეილ სააკაშვილმა კოლაბორაციონიზმში დამდო ბრალი. არ იყო ასეთი საბაბით უარის თქმა ლოგიკური ჩემს კანდიდატურაზე. თავის დროზე ვინც არღვევდა კონსტიტუციას, ეს  თავად საქართველოს პრეზიდენტი იყო. მან უკანონოდ შემოიტანა ზემო აფხაზეთის მცნება, უკანონოდ ჩაერია აფხაზეთის კონსტიტუციაში და ხელის გადაგრეხვით შეგვატანინა აფხაზეთის მაშინდელ კონსტიტუციაში ისეთი ცვლილება, რომლის მიხედვითაც აფხაზეთის უმაღლესი საბჭო პრეზიდენტთან შეთანხმებით ნიშნავდა მთავრობის თავმჯდომარეს. ავტონომიასთან მიმართებაში ასეთი ქმედება არ იყო მართებული, რაზეც მიუთითებდა თავის დროზე ვენეციის კომისია. აფხაზეთის უმაღლესმა საბჭომ მოამზადა ცვლილებები თავის კონსტიტუციაში, რომლის განხილვა საზოგადოებაში უკვე დაიწყო. პროცედურების მიხედვით, საზოგადოებამ უნდა ნახოს ეს ცვლილებები, უნდა მოხდეს მისი საჯაროდ განხილვა და შემდგომ, როდესაც ჩაივლის ეს განხილვები, აფხაზეთის უმაღლესი საბჭო უბრუნდება ამ საკითხს.

ბევრმა არ იცის, რომ აფხაზეთის სტრუქტურებში  არ არის რეალური ბერკეტები, რომელიც გავლენას მოახდენს რაღაც პროცესებზე, თუნდაც დევნილთა სოციალური პრობლემების მოგვარებასა და ასევე ბინათმშენებლობის საკითხებზე. ჩვენი ბიუჯეტი არის 12 მილიონ ლარამდე. აქედან ძირითადი მიდის ხელფასებზე, მცირე რაოდენობით განათლების, კულტურისა და ჯანდაცვის პროექტებზე. ასევე დევნილებისთვის ერთჯერადად გავცემთ 100, 200, 300 ლარიანი, იშვიათ შემთხვევაში 500 ლარიანი დახმარებას. თუმცა ეს პროცედურები დიდ დროს მოითხოვს.  100 ლარიანი დახმარება რომ გაიცეს მინიმუმ 2 სამინისტროსა და 4 დეპარტამენტის დასკვნა სჭირდება, რაზეც დევნილს სამი-ოთხი თვის განმავლობაში ლოდინი უწევს. ეს არ არის ნორმალური. ამიტომ, ამის შეცვლას ვაპირებ. ეს პროცედურა უნდა გამარტივდეს.

აფხაზეთის ა/რ მთავრობა თავისი მცირე მატერიალური და ფინანსური შესაძლებლობებით, არაგავლენიანი მდგომარეობით, რომელშიც დღეს არის, კარგავს თავის ფუნქციას და დანიშნულებას. ჩვენ გვაქვს ცენტრალური სახელმწიფო სტრუქტურების ხელმძღვანელებთან შეხვედრები. უკვე შევხვდით საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრს დავით დარახველიძეს და რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრს დავით ნარმანიას. სხვა მინისტრებთანაც მაქვს მოლაპარაკება. ძალიან სერიოზული პროგრამებია მეტნაკლებად ყველა სამინისტროში დევნილებთან მიმართებაში, მაგრამ ჩვენ არც განხილვებში და არც გადაწყვეტაში არ ვიღებთ მონაწილეობას. როგორც ბატონმა დავით ნარმანიამ და ბატონმა დავით დარახველიძემ გვითხრეს, იმ კომისიებში, რომლებიც მათ სამინისტროებშია, მიიწვევენ აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წევრებს, რომლებიც დევნილთა საკითხების განხილვებსა და პრიოტეტების განსაზღვარში ჩაერთვებიან. "მუნჯის ენა დედამ იცისო" ნათქვამია და დევნილებს თუ რამე უჭირთ და ულხინთ, ეს ჩვენზე უკეთესად არავინ იცის. შეიძლება სახლები და ქარვასლები არ ავაშენოთ, მაგრამ მთავარი განცდაა იგრძნონ, რომ მათთან ვართ და მათი გასაჭირის გამზიარებლები ვართ. მიუხედავად ამ დაკარგული დროისა, მე მაქვს რამდენიმე წინადადება უკრაინიდან. იქ  არიან ჩემი მეგობრები, მათ შორის ყოფილი და დღევანდელი პარლამენტარებიც, აქედან წასული ბიზნესმენი. მპირდებიან ფონდის ჩამოყალიბებას, რომელიც აფხაზეთის მოსახლეობისთვის იქნება განკუთვნილი. ასეთივე განწყობაა რუსეთშიც,სადაც არიან საქართველოდან  წასული ბინეზსმენები, რომლებსაც სურთ გამჭვირვალედ დაგვეხმარონ ამ პროცესში.

- აფხაზეთის მთავრობაში თუ იგეგმება სტრუქტურული ცვლილებები? 

- იმისათვის, რომ ჩვენი მთავრობის საქმიანობა მობილური და ოპერატიული გახდეს,  მთავრობის სტრუქტურულ რეორგანიზაციას ვაპირებთ. გვინდა, რომ იმ ხალხს, რომლებიც აქ არიან დასაქმებულები, ჰქონდეთ რეალური შესაძლებლობების რეალიზებისა და ნიჭის გამოვლენის საშუალება.  ერთი სამინისტრო- ზემო აფხაზეთის საკითხებში მინისტრის აპარატი გაუქმდა. ასევე, გაუქმდა აფხაზეთის ა/რ ეკონომიკისა და ფინანსთა სამინისტროები, რომელთა ბაზაზე შეიქმნება გაერთიანებული, ეკონომიკისა და ფინანსთა სამინისტრო. ეს არ ნიშნავს, რომ ვინმეს უმუშევრად დავტოვებთ. ასევე ვაპირებ კონფლიქტების მოგვარების პროცესში აქტიურად ჩართვას. მე მომხრე ვარ, რომ აფხაზეთთან წარიმართოს პირდაპირი დიალოგი. რა თქმა უნდა საერთაშორისო თანამეგობრობის, მეგობარი ქვეყნებისა და რუსეთსი გარეშე გაჭირდება ამ კონფლიქტის მოგვარება, მაგრამ პარალელურ რეჟიმში აფხაზებთან უნდა წარვმართოთ მუშაობა.

- თვენ ხართ აფხაზეთის ა/მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი. არის თუ არა ცნობილი, როდის დაინიშნებით ოფიციალურად თავმჯდომარედ?

- ამას უკვე პრაქტიკულად არაფერი არ უდგას წინ. ოფიციალურად დამტკიცებული თუ ვიქნები, შეიძლება ამას მეტი სიმყარე აქვს ვიღაცისთვის, გარედან მაყურებელი კაცისთვის. ეს ხელს არ მიშლის ჩემი საქმიანობის განხორციელებაში. მე არ ვჩქარობ, დაველოდოთ ახალი პრეზიდენტის ინაუგურაციას, მთავრობის ხელახალ დაკომპლექტებას. ამ პროცესმა უნდა ჩაიაროს და მერე მოვუბრუნდებით ამ საკითხს.

ნანა ხიდეშელი
„ინტერპრესნიუსი"

2013-11-02
შიდა დაპირისპირებები აფხაზეთში - ვინ და რატომ თამაშობს წაგებულ თამაშს და რას მოგვიტანს ჟენევის მოლაპარაკებები

sazogadoeba.ge

4 ნოემბერს ქართული დელეგაცია ჟენევაში საერთაშორისო მოლაპარაკებებში მონაწილეობის მისაღებად მიემგზავრება. დელეგაციას საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე დავით ზალკალიანი უხელმძღვანელებს. მოლაპარაკებების სამუშაო შეხვედრებზე, რომელიც 5-6 ნოემბერს გაიმართება, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებლი, ვახტანგ ყოლბაიას მიიღებს მონაწილეობას. მისი თქმით, საუბარი ოკუპირებული ტერიტორიების სასაზღვრო ზოლთან დაკავშირებულ საკითხებს და რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებსაც შეეხება.

-ეს იქნება პირველი შეხვედრა ახალი პრეზიდენტის არჩევნების შემდეგ და შესაბამისად, ქართულ დელეგაცია პოზიტიური განწყობით მიემგზავრება, - აცხადებს ჩვენთან საუბარში ბატონი ვახტანგ ყოლბაია.

ვახტანგ ყოლბაია: საქართველოს ჰყავს ახალი პრეზიდენტი. ლოგიკურია ვიფიქროთ, რომ პრობლემური საკითხების განხილვისას პოზიტიური გზავნილების მოლოდინი უნდა გვქონდეს. თუმცა, გადაჭარბებულიც - არა, ვინაიდან არსებული მდგომარეობის შეფასებები სერიოზულად განსხვავდება ერმანეთისგან. როგორც ცნობილია, მოსკოვი ელოდება, რომ თავდაუსხმელობის ხელშეკრულებას მოვაწერთ ხელს. ეს თემა უკვე "ყბადაღებულია".

- და არსებობს ამ ხელშეკრულების ხელმოწერის ალბათობა?

- ჩემი აზრით, ნაკლებად სავარაუდოა. გარკვეული ურთიერთობების გადახედვის მზაობაზე შეიძლება იყოს ლაპარაკი, მე სრული ინფორმაცია არ მაქვს, შეიძლება, ჟენევის ჯგუფში მეტი იციან. თბილისისადმი დამოკიდებულება, შესაძლოა, შეცვლილი იყოს ამ შემთხვევაში.

ბუნებრივია, საუბარი ამით არ ამოიწურება, ვფიქრობ, განვიხილავთ სხვა მნიშვნელოვან თემებსაც. მაგალითად, კონფლიქტური რეგიონების სასაზღვრო ზოლთან დაკავშირებულ საკითხებს. ვისაუბრებთ აფხაზეთში, კერძოდ, გალის რაიონში შექმნილ ვითარებაზე, რეალურად არსებულ მდგომარეობაზე, რომელიც შექმნილია ე.წ. საზღვრისპირა რაიონებში, ცნობილ მავთულხლართებზე, კონფლიქტის ზონაში არსებულ ჰუმანიტარულ პრობლემებზე, იძულებით გადაადგილებულ პირთა დაბრუნებაზე და ა.შ.

- აფხაზეთში გარკვეულ შიდა დაპირისპირებებს აქვს ადგილი, ამბობენ, ახლანდელი დე-ფაქტო პრეზიდენტი ქართველებთან ურთიერთობების დათბობაზე საუბრობს და ამის გამო, მისი იმპიჩმენტიც კი მოსალოდნელიაო. სტანისლავ ლაკობას გადაყენებასაც მის მიერ ქართველებისთვის პასპორტების გაცემის საწინააღმდეგო ქმედებებს უკავშირებენ. ხომ არ განიხილება ეს საკითხი კონფლიქტის მოგვარების წინაპირობად? რა ვითარებაა დღეს აფხაზეთში? როგორია ხალხის განწყობა?

- რაც ხდება დღეს აფხაზეთში, პრინციპში, ლოგიკურია. აფხაზური საზოგადოება ჩაკეტილ სივრცეში დარჩა. გაჩნდა აზრთა სხვადასხვაობა, შიდა პოლიტიკურ ინტერესთა კონფლიქტი და ამან ამ ვიწრო საზოგადოებაში თავი ვერ შეინახა. საერთოდ აფხაზურ საზოგადოებას ახასიათებს "ჩაკეტილობა", მათ საკუთარი პრობლემები გარეთ არ გამოაქვთ. ამ შემთხვევაში, ეტყობა, საკმაოდ პრინციპული შეფასებებია და დაპირისპირებული მხარეები, როგორც იტყვიან ერთმანეთს არ ინდობენ. გახსოვთ, ალბათ, წინა „არჩევნების" პერიოდი, როცა ბაღაფშს ირჩევდნენ. მაშინ მოხდა დაპირისპირება მოსკოვსა და სოხუმს შორის- აფხაზურმა საზოგადეობამ არ მიიღო პუტინის კანდიდატურა და არჩევნების დროს კრემლის ფავორიტი ხაჯიმბა „ჩავარდა". ამის მერე ის ოპოზიციაში გადავიდა, თუმცა მინდა გითხრათ, რომ ჩემი ინფორმაციით, ის მაინცდამაინც არ სარგებლობს დიდი მხარდაჭერით ფართო საზოგადეობაში. ამასთან არსებობს ვიწრო პარტიული ინტერესები, რომლის მთავარი მიზანია, დააგროვონ დივიდენდები საპარლამენტო თუ პოლიტიკურ ბრძოლაში და მოვიდნენ სათავეში, ხელისუფლების რომელიმე შტოში.

ხაჯიმბას, როგორც უკვე აღვნიშნე, ცოტა არ იყოს, პრობლემები აქვს თავის წრეში. ანქვაბს უზარმაზარი გამოცდილება აქვს. ის სხვაგვარი გაქანების პიროვნებაა და ხაჯიმბას უჭირს მასთან ბრძოლა. ანქვაბი ცდილობს შეინარჩუნოს იმიჯი, რომელიც მას ადრე ჰქონდა -პრინციპული, სუფთა პოლიტიკოსისა, ცდილობს გაატაროს ისეთი პოლიტიკა, რომელიც, მისი აზრით, გამოადგება სამომავლოდ აფხაზეთს საერთაშორისო ასპარეზზე. არის დიდი მცდელობა, შეიქმნას შთაბეჭდილება, თითქოს აფხაზეთში დემოკრატიული საზოგადოება ვითარდება. სინამდვილეში ყველაფერი სხვაგვარადაა. ის, რაც აფხაზეთში დღეს ხდება, ნაკლები კავშირი აქვს ცივილიზებული სამყაროს დამკვიდრებულ პროცესებთან. ბევრ აფხაზს, დარწმუნებული ვარ, ეს არ მოსწონს, მაგრამ ისინი აპელირებენ „დამოუკიდებელი ქვეყნის უსაფრთხოების მოთხოვნით" და ა.შ. დარწმუნებული ვარ, ცოტა ხანში კრიზისი გადაივლის, ძალიან ბევრი პოლიტიკური ლიდერი და მოღვაწე მიხვდება, რომ ამით ავნებენ აფხაზეთის რეპუტაციას, აფხაზი ერის სახელს და აქედან გამომდინარე, თამაშობენ წინასწარ წაგებულ პოლიტიკურ თამაშს.

ძალიან მიკვირს ლაკობას ირგვლივ განვითარებული მოვლენებიც. ის იყო ანქვაბის ერთ-ერთი მხარდამჭერი, ერთად მოვიდნენ ხელისუფლების სათავეებში. მერე რაღაც მოხდა, მაგრამ... ლაკობა არის პოლიტიკოსი, რომელიც გამოირჩევა ხისტი პოზიციით, პირდაპირობით და მას, როგორც პოლიტიკოსს, ეს შეიძლება ეთვლებოდეს ნაკლად, რადგან დიდ პოლიტიკაში საჭიროა სხვა ხედვებიც. ეს პოზიცია, გარკვეულ ეტაპზე, ვიღაცისთვის შეიძლება მისაღებიც იყოს, მაგრამ როგორც ვთქვი, ლაკობას და ხაჯიმბას ასეთი პოზიცია, ქართველი მოსახლეობისადმი ასეთი დამოკიდებულება, არ შეიძლება მათთვის, საბოლოო ჯამში, მომგებიანი იყოს. ლაკობა გადადგა, გადადგა მისი მოადგილე, ვერ ვიტყვი რომ ამით რამე შეიცვლება კონფლიქტის მოგვარების კუთხით, მთლიანობაში მაინც არაფერი შეიცვლება ამ თვალსაზრისით, თუმცა... სწორია, რომ დღეს ჩვენ არ ვერევით მათ საქმეში. მათ თვითონ უნდა გაიაზრონ და მიიღონ გადწყვეტილება, რა არის უკეთესი. სამწუხაროა ყველაფერი ის, რაც ხდება დღეს აფხაზეთში და სინანულის გარდა აქ სხვა გრძნობები არ შეიძლება დაგვეუფლოს.

თქვენ მკითხეთ ურთიერთობის დათბობის ალბათობაზეც. მაგრამ... სამწუხაროდ, ამის ნიშნები კვლავინდებურად არ შეიმჩნევა. პირიქით, ანქვაბი დგას იმ პოზიციაზე, რა პოზიციაზეც იდგნენ მანამდე არძინბა, ბაღაფში, და ა.შ. სხვაგვარად ისინი ვერ მოიქცევიან, თუ გარეთ და შიგნით კონიუქტურა არ შეიცვალა და ამაში ისინი თვითონ არ დარწმუნდნენ. მიდის ბრძოლა პოლიტიკური მიზნებისთვის და არა რეალურად აფხაზეთში არსებული პრობლემების მოგვარებისთვის. ხაჯიმბას უნდა პრეზიდენტის სკამი. როგორ მოიქცევა ის, თუ მიზანს მიაღწია, ჯერ არავინ იცის. კარჩაკეტილობის პოლიტიკა, რომელიც ახლა აფხაზეთში ტარდება, აფხაზებს, როგორც ეთნოსს, კარგს არაფერს უქადის. ამას აფხაზი მოსახლეობა მალე მიხვდება. იმისთვის რომ მოსახლეობამ გადაირჩინოს აფხაზური კულტურა და ენა, სხვა პოლიტიკის გატარება მოუწევს. ეს იქნება ანქვაბი თუ ვინმე სხვა. არ მგონია, ხაჯიმბა იყოს ის კაცი, რომელიც შეძლებს ანქვაბის შეცვლას ამ სიტუაციაში.

სამწუხაროა, რომ დღეს კონტაქტების უკმარისობა არსებობს, თუმცა მე მივეკუთვნები იმ ადამიანთა ჯგუფს, რომელიც ოპტიმისტურად არის განწყობილი. აუცილებლად უნდა ვიყოთ თანმიმდევრულები. უნდა გავიაზროთ, რომ სულსწრაფობა ვერაფერს გვიშველის. არის მომენტები, როცა ცდა უფრო მომგებიანია, ვიდრე რომელიმე პროცესის ხელოვნურად გააქტიურება. სხვა შემთხვევაში, შედეგი შეიძლება ნაკლებად მომგებიანი და ეფექტიანი იყოს. გასაგებია, რომ ძნელია ამაზე ლაპარაკი 20-წლიანი ლოდინის შემდეგ, მაგრამ...

კონფლიქტის დაწყება იოლია, მისი მოგვარება კი რთული, მძიმე გზის გავლა გვიწევს... და ეს გზა უნდა გავიაროთ ...

2013-08-11
Вахтанг Колбая: доля вины за начало военных действий лежит на властях Грузии

Русецкий: события августа 2008 стали частью большого геополитического конфликта

www.kavkaz-uzel.ru

авг. 11 2013,

Кавказский узел

Вахтанг Колбая: доля вины за начало военных действий лежит на властях Грузии

Основная причина начала военных действий в Южной Осетии и в Абхазии это,"в первую очередь, недальновидная, не учитывающая реально существующую обстановку политика прежнего руководства Грузии", считает исполняющий обязанности председателя правительства Абхазской автономной республики в изгнании Вахтанг Колбая.

Однако не стоит забывать, что Россия готовилась к войне, добавил политик. 

"Конечно, война готовилась. Известно, что в Абхазии интенсивно восстанавливалась железная дорога, были введены дополнительные вооруженные силы... Мы могли наблюдать и повальную выдачу российских паспортов населению Абхазии и Южной Осетии, что не могло восприниматься дружеским актом по отношению к Грузии. В приграничном районе ситуация постоянно нагнеталась - были происшествия, взрывы, убийства", - заявил корреспонденту "Кавказского узла" Вахтанг Колбая.

"Так что подготовка к войне однозначно велась. Можно констатировать, что Россия спровоцировала этот конфликт. Однако это это ни в коей мере не снимает ответственности с Михаила Саакашвили, идущего на поводу определенных сил, провоцирующих эту войну, которая обернулась трагедией и осетинского, и грузинского населения. Трагедия и в том, что то Саакашвили смог убедить часть населения Грузии, что это была победа", - заявил Вахтанг Колбая.

При этом политик считает обязательным ведение переговоров между сторонами конфликта.

"Даже в том случае это необходимо, если мы априори знаем о том, что они не пойдут на разговор, а если и пойдут, то говорить будут с большой натяжкой. Говорить необходимо, потому что без их участия разрешение конфликта не имеет под собой никакую почву. Даже если договорятся сильные мира сего, то без участия Абхазии в процессе договоренностей ничего не получится", - заявил Вахтанг Колбая.

2013-08-05
რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებში ყინული დაიძრა

საინფორმაციო სააგენტო „Newspress".

ინტერვიუ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელ ვახტანგ ყოლბაიასთან.

- როგორ შეაფასებდით რუსეთის პრეზიდენტის განცხადებას, რომელიც მან საქართველოს პატრიარქთან შეხვედრის დროს გააკეთა.? ვგულისხმობთ დევნილების დაბრუნებასთან დაკავშირებით გაკეთებულ განცხადებას.
- რუსეთის პრეზიდენტის ეს განცხადება „Russia Today"-ის კორესპონდენტისთვის ამ რამდენიმე ხნის წინ მიცემული ინტერვიუს კონტექსტში მინდა განვიხილო. თუ გახსოვთ, რუსეთის პრეზიდენტმა ამ ინტერვიუში განაცხადა, რომ „საქართველო ვერ შეეგუება აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის დაკარგვას, მაგრამ ეს საკითხი, პირველ რიგში, თვითონ ქართველებმა და აფხაზებმა უნდა მოაგვარონო". ვლადიმერ პუტინის ახალ მოსაზრებას ამ ძველი ნათქვამის კონტექსტში თუ განვიხილავთ, გამოდის, რომ რუსეთის პირველი პირი თანმიმდევრულ პოლიტიკას ატარებს. მისი ეს თანმიმდევრულობა, სხვა რომ არაფერი ვთქვათ - ყურადსაღები და იმედის მომცემია.
ინტერვიუში გამოთქმული მოსაზრება თუ ზოგადი შინაარსის იყო, ამჯერად რუსეთის პირველი პირი კონკრეტულ საკითხს ეხება?
- დიახ. პუტინმა ზოგად საუბარს ამჯერად კონკრეტიკა შემატა, როდესაც თქვა, რომ დევნილთა დაბრუნების საკითხის მოგვარება შესაძლებელია. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს პატრიარქისა და რუსეთის პრეზიდენტის შეხვედრა ყოველთვის პოზიტივით მთავრდებოდა, ჩვენთვის მტკივნეულ საკითხზე პუტინის ასეთი ღია განცხადება მაინც მოულოდნელი აღმოჩნდა. თავისუფლად შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს პატრიარქსა და რუსეთის პრეზიდენტს შორის ისეთი ურთიერთობა ჩამოყალიბდა, რომელიც ასე ჭირდებათ დიპლომატიურ წრეებს რუსეთ-საქართველოს შორის ურთიერთობის დასათბობად.
- დევნილთა დაბრუნების თაობაზე რუსეთის პრეზიდენტმა თავისი მზაობა კი დააფიქსირა, მაგრამ რეალურად თუ განახორციელებს ამ პოლიტიკას?
- ამის გაკეთება იოლი არ იქნება და ეს ხანგრძლივი პროცესია. კეთილი ნების არსებობის შემთხვევაშიც, ამას გარკვეული დრო, ფინანსები, კონკრეტული პროგრამა და გრაფიკი სჭირდება. ეს საკითხის ორგანიზაციული და ტექნიკური მხარეა, მაგრამ არის პოლიტიკური მხარეც. ამ საკითხთან დაკავშირებით რუსეთის კეთილი ნების არსებობის შემთხვევაშიც, ჩვენ აფხაზებისა და ოსების პოზიციაც უნდა გავითვალისწინოთ. ძალით თავს ვერავის ვერაფერს მოახვევ. მართალია, პოლიტიკურად და სამართლებრივად აფხაზები და ოსები მხარეები არ არიან, მაგრამ მათ გარეშე ფაქტობრივად ამ პრობლემის მოგვარება შეუძლებელია. აქედან გამომდინარე, მათთან დიალოგი აუცილებელია. როგორც ჩანს, სწორედ ეს იგულისხმა ვლადიმერ პუტინმა „Russia Today"-სათვის მიცემულ ინტერვიუში.
აფხაზების ისტორიულ მეხსიერებას კარგად აქვს შემორჩენილი ის ფაქტი, რომ 1921-1931 წლებში აფხაზეთი ამიერკავკასიის ფედერაციაში საქართველოს რესპუბლიკის მეშვეობით შემავალი სუბიექტი იყო, როგორც რესპუბლიკა (მართალია სერიოზული უფლებების გარეშე), მაგრამ ისინი ამას საკუთარ დამოუკიდებლობად აღიქვამდნენ. აფხაზებმა ყველაფერი იღონეს იმისათვის, რომ დამოუკიდებლობის იდეა თაობებისათვის გადაეცათ. ამდაგვარად, ისინი დღემდე მტკივნეულად განიცდიან ნებისმიერი ფორმით დამოუკიდებლობის ხელყოფას. ამ ბოლო წლებში დამოუკიდებლობის განცდა მათ გამძაფრებული აქვთ. 1993 წლის შემდეგ დაბადებული თაობა უკვე ოცი წლისაა. მათ პრესით, ტელევიზიით მუდმივად ელაპარაკებიან აფხაზეთის დამოუკიდებლობის შესახებ. ისინი ამ სულისკვეთებით აღზარდეს. ეს გასათვალისწინებელი ფაქტორია და მათთან ძალიან ფრთხილი მიდგომაა საჭირო. აფხაზები სამართლებრივად საქართველოს მოქალაქეები არიან, მაგრამ სინამდვილეში ხომ სხვა რეალობაში ცხოვრობენ?! აფხაზებს დღემდე აქვთ შიში, რომ ერთ მშვენიერ დღეს, შესაძლებელია სოხუმის ქუჩებში ქართული ტანკები, აფხაზეთის ცაზე კი ქართული ბომბდამშენები გამოჩნდნენ. ამიტომ, ბუნებრივია, ისინი მოითხოვენ გარანტიებს, რომ თბილისიდან არანაირი საფრთხე არ დაემუქროთ.
- გამოდის, რომ რუსებთან, აფხაზებთან და ოსებთან პარალელურ რეჟიმში მოგვიწევს თანამშრომლობა?
- უეჭველად. რუსეთის პრეზიდენტის ამ გზავნილების არდანახვა, არაღქმა და გაუბრალოება დაუშვებელია. ვლადიმერ პუტინს ეს სიტყვები რომელიმე ჟურნალისტთან ინტერვიუში რომ ეთქვა, მას მაშინაც უდიდესი მნიშვნელობა ექნებოდა, რადგან ამ დონის სახელმწიფო მოღვაწის ყოველი განცხადება პოლიტიკურ და სამართლებრივ მნიშვნელობას იძენს, მაგრამ ახლა, როდესაც მან ეს სიტყვები საქართველოს პატრიარქთან თქვა, ამ სიტყვების მნიშვნელობა ერთი-ორად იზრდება. რუსეთის პრეზიდენტს პატრიარქის თანდასწრებით არ დასჭირდებოდა ისე საჯარო განცხადების გაკეთება, რომლის შესრულებასაც იგი არ აპირებს. საქართველოს პატრიარქის წინაშე მოწიწება და პატივისცემა მას ბევრჯერ გამოუხატავს და დაუდასტურებია. ასეთი რამე პოლიტიკაში იშვიათად ხდება. ჩანს, რომ პუტინს სურს ამ საქმის დაძვრა, მაგრამ რა, როგორ და როდის, ეს უკვე ჩვენი სამუშაოა. ჩვენ უნდა შევთავაზოთ ჩვენი ხედვა, ჩვენი პროექტი, ჩვენი გეგმა, რომელიც ყოველმხრივ აწონილ-დაწონილი და ამავე დროს, როგორც რუსებისთვის, ასევე აფხაზებისა და ოსებისთვის მისაღები იქნება.
ახლა, მოდით, მეორე მხრიდანაც შევხედოთ ამ საქმეს, როგორც იტყვიან, უარყოფითი მხრიდან: პუტინი გვატყუებს, დანაპირებს არ შეასრულებს და ასე შემდეგ. კი მაგრამ, თუ გვატყუებს, ჩვენ რა გვიხარია? კაცი გვეუბნება, ასე გავაკეთოთო, ჩვენ კი, იმის ნაცვლად, რომ ვუთხრათ, მოდით, სიტყვიდან საქმეზე გადავიდეთო, გავიძახით, გვატყუებსო. რას გვაძლევს ეს?! ამაში დარწმუნებულიც რომ ვიყოთ, მაინც არ უნდა ვთქვათ ხმამაღლა. პირიქით, ავიტაცოთ მისი ეს სიტყვები და შევეცადოთ, რომ გამოვიყენოთ იგი. არ მივცეთ რუსეთს საშუალება, უკან დაიხიოს, დანაპირები არ შეასრულოს და ასე შემდეგ. პუტინი დანაპირებს შეასრულებს, თუ მის მიერ გადმოდგმულ ნაბიჯს სწორად განსაზღვრულ ნაბიჯს შევაგებებთ. ასეთია საერთაშორისო ცხოვრების წესი და სახელმწიფოთაშორისი ურთიერთობების ლოგიკა.
- მართალია აბაშიძე-კარასინის დონეზე შეხვედრები რეგულარულად იმართება, მაგრამ პუტინის ამ განცხადების შემდეგ, ალბათ, უფრო მაღალი დონის შეხვედრაზე ფიქრის დროც დადგება?
- დიახ. ამ მიმართულებითაც საჭიროა მუშაობა, მაგრამ ჯერ-ჯერობით აბაშიძე-კარასინის შეხვედრების ფორმატი შეიძლება ახალი, განსხვავებული შინაარსით შეივსოს და დაიტვირთოს. მოკლედ, დრო არ უნდა დავკარგოთ, ყინული რაკი დაიძრა, ახლა ყოველი წუთი ძვირფასია.

2013-07-04
კონფლიქტის მოგვარების მთავარი გასაღები ხალხშია

აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, კონფლიქტის ზონებთან დაკავშირებით პრემიერ-მინისტრის განცხადებას ეხმიანება და აფხაზებთან და ოსებთან მეგობრული ურთიერთობის აღდენის მცდელობას პოზიტიურად აფასებს.

მისი თქმით, რუსეთთან ურთიერთობის ფონზე, პრემიერმა, კონფლიქტის მოგვარებასთან დაკავშირებით საკმაოდ საინტერესო წინადადებები გააჟღერა.
ყოლბაიას განცხადებით, რომელიც მან „newspress"-თან საუბარში გააკეთა, აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარება მრავალწახნაგოვანი პროცესია და ამ პროცესში, თავისი როლი, არასამთავრობო სექტორმა და სახალხო დიპლომატიამაც უნდა ითამაშოს.

,,ეს არის ის, რაზეც საზოგადოება დიდი ხანია საუბრობს. ახლა კი ამ პროცესის გააქტიურებაა საჭირო. აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარება მრავალწახნაგოვანი პროცესია და ამ პროცესში თავისი როლი, არასამთავრობო სექტორმა და სახალხო დიპლომატიამაც უნდა ითამაშოს.

მუშაობა ყველა მიმართულებით გასააქტიურებელია, მათ შორის კულუარული სამუშაოებიც. საჭიროა ასევე ორმხრივი და მრავალმხრივი მოლაპარაკებები და საერთაშორისო თანამეგობრობის მხარდაჭერა. ამ პროცესს აუცილებლად უნდა მიეცეს დინამიზმი, რომ კონფლიქტის მოგვარების პროცესში გარღვევა მოხდეს. ეს რა თქმა უნდა რთული პროცესია და უპირველეს ყოვლისა, კონსესუსი სამოქალაქო საზოგადოებაში უნდა მიიღწეს, რათა ამან კონფლიქტის მოგვარებას შეუწყოს ხელი. მთავარი გასაღები კი, ჩვენ საზოგადოებაში უნდა გამოინახოს" - აცხადებს ვახტანგ ყოლბაია „newspress"-თან საუბარში.

2013-06-29
«საქართველომ აფხაზეთის დამოუკიდებლობა რომ აღიაროს, აფხაზეთს რუსეთი შთანთქავს»

ოცი წელია, აფხაზეთიდან დევნილები ხელისუფლებისგან აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარებას და საკუთარ მიწა-წყალზე დაბრუნებას ელოდებიან.

ვერც შევარდნაძის და ვერც მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლებამ კონფლიქტის მოგვარება ვერ შეძლო. აქვს თუ არა ბიძინა ივანიშვილის მთავრობას კონფლიქტის მოგვარების კონკრეტული გაწერილი სტრატეგია და რა გეგმები აქვს აფხაზეთის მთავრობას, «გურია ნიუსი» აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელს ვახტანგ ყოლბაიას ესაუბრა.

_ დღევანდელ ხელისუფლებას აქვს თუ არა აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების კონკრეტული სტრატეგია?

_ მესმის საკითხის არსი და შინაარსი, პათოსი, განწყობა. ჩვენ აფხაზეთი რომ დავტოვეთ, იქედან, სექტემბერში 20 წელი შესრულდება. კონფლიქტის მოგვარების გზაზე სახელმწიფოს უარყოფითი შედეგის მეტი, არაფერი მიუღია. დევნილი ყოველდღე ელოდება, ხვალ, ზეგ თუ მასზეგ, როდის დაუბრუნდება სახლ-კარს, მიტოვებულ საფლავს, მეზობლებს, ახლობლებს... ბევრმა არ იცის და ამაზე დღეს შეიძლება საუბარი; 1997 -1998 წლებში, უშიშროების საბჭომ ვრცელი სტრატეგია შეიმუშავა, რომელიც გულისხმობდა კონფლიქტის მოგვარებას. რომელიც მოიცავდა ურთიერთობებს საერთაშორისო ორგანიზაციებთან, მეგობარ ქვეყნებთან, რა თქმა უნდა აფხაზებთან, რუსეთთან. მაგრამ, რა?! ის, რომ დღეს აქ ვართ, იმაზე მეტყველებს, რომ ის სტრატეგია ფუჭი გამოდგა. მინდა აღვნიშნო, რომ აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების თემა, არ მინდა დავაბრალო წასულ ან ჯერ არწასულ ხელისუფლებას, მაგრამ, მათ დაიწყეს საზოგადოებაში პროპაგანდა, თითქოს, აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარება საინტერესო თემა არ არის. დარწმუნებული ვარ, აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების სასიცოცხლო ინტერესი მოსახლეობაში არ შენელებულა. თუ აკვირდებით, არც ერთ პოლიტიკურ პარტიას საერთაშორისო ორგანიზაციებისთვის და არც საკუთარი ამომრჩევლისთვის კონფლიქტის მოგვარების მკაფიო გზავნილი არ გაუკეთებიათ.

_ რა არის ამის მიზეზი?

_ ეს რთული და ფაქიზი თემაა. შეიძლება, რომელიმე პარტია ფიქრობდეს, არააპრობირებული, არამომგებიანი გეგმის გაჟღერება, რის გამოც, შესაძლოა, არაორდინარული ნაბიჯი იქნას გადადგმული. არჩევნების წინ, ელექტორატის დაკარგვის შიშით, ასეთი გეგმის გაცხადება წამგებიანი იქნება. ალბათ, ამიტომ, პოლიტიკურ პარტიები სტრატეგიას არ ამჟღავნებენ. თუმცა, თქვენ აბსოლუტურად გეთანხმებით, ხელისუფლებას უნდა ჰქონდეს სტრატეგია.

_ თქვენი აზრით, ახალი ხელისუფლების წინადადება რკინიგზის აღდგენასთან დაკავშირებით, მისაღებია?

_ ახალმა ხელისუფლებამ, კონფლიქტის მოგვარებასთან დაკავშირებით, საკმაოდ არაპოპულარული წინადადება გააჟღერა. საზოგადოება კი ამისთვის მზად არ აღმოჩნდა. ისევე როგორც ამისთვის მზად არ აღმოჩნდა რუსეთი, მზად არ აღმოჩნდა აფხაზეთიც. თუმცა, რკინიგზის საკითხი არ არის ახალი თემა. მახსოვს 1996, 1997, 1998 წლებში ასლან აბაშიძეც საუბრობდა ამ თემაზე. ასევე ზოგიერთი პოლიტიკური და არასამთავრობო ორგანიზაციებიც, რაც მიუღებელი იყო ქართული საზოგადოების ნაწილისთვის და ჩემთვისაც. მიუხედავად ამისა, წლების შემდეგ, სხვანაირად დავინახე ყველაფერი. სხვა რაკურსით ვხედავ მიმდინარე პროცესის მოგვარების გზებს. რკინიგზის პრობლემა მაშინ ბევრად იოლი მოსაგვარებელი იყო, რადგან არ იყო ინტერესი აზერბაიჯანიდან. სომხეთს და რუსეთს ყოველთვის ჰქონდა ინტერესი. ეს თემა იმ პერიოდში ნაკლებად პოლიტიზირებული იყო. თბილისს არ უნდოდა, სოხუმს არ უნდოდა... ამ წინადადების არმიღებაში ერთმანეთს სხვადასხვა მხრიდან ვეთანხმებოდით. დღეს, აფხაზეთის რკინიგზის თემის მოგვარება რთულია, პოლიტიზირებულია. ამაში სხვადასხვა ქვეყანაა ჩართული: სომხეთი, აზერბაიჯანი, თურქეთი, რუსეთი, დასავლეთი. არ ვსაუბრობ აფხაზებზე და თბილისზე.

_ რამდენად კორდინირებულად მუშაობს ხელისუფლება აფხაზეთის მთავრობასთან?

_ ეს ყოველთვის იყო პრობლემა. თუმცა, 1990 წლების ბოლოს და 2000 წლის დასაწყისში საკმაოდ კარგი ურთიერთობა ჰქონდა აფხაზეთის კომისიას, საგარეო საქმეთა სამინისტროს, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციაში მომუშავე ჩვენს წარმომადგენლებს და მეტნაკლები კოორდინირება იყო, თუმცა შედეგი არ ჩანს. წინა ხელისუფლების პირობებში ამის პოლიტიკური ნება არ იყო, განზრახვაშიც არ ყოფილა. აფხაზეთის მთავრობა და ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტრო ერთმანეთს ვერ იტანდნენ. ერთმანეთს არ ელაპარაკებოდნენ აფხაზეთის მთავრობის ხელმძღვანელი და ლტოლვილთა და განსახლების მინისტრი. შედეგად დარჩა მოუგვარებელი საკითხები.

_ თქვენ თუ იყავით ჩართული აფხაზებთან მოლაპარაკებებში?

_ აფხაზები მოლაპარაკებაში დევნილი სტრუქტურების ჩართვის კატეგორიული წინააღმდეგი იყვნენ. პირველი შეხვედრა ქართველებსა და აფხაზებს შორის 1996 წელს ამერიკული ორგანიზაციის მეშვეობით მოხდა. შევარდნაძის დავალებით მე ვიყავი დელეგაციის ხელმძღვანელი. აფხაზურ მხარეს ბატონი ჯერგენია ხელმძღვანელობდა. მაშინ აფხაზებმა არ ისურვეს ჩემთან ლაპარაკი, სანამ შევარდნაძე არ ჩაერია. უთხრა: მიიღეთ ის, როგორც ჩემი პირადი წარმომადგენელი. მხოლოდ ამის შემდეგ, მოხერხდა ერთი-ერთზე 40 წუთი ჩემი და ჯგერგენიას შეხვედრა. ამის შემდეგ, მე არ ჩავრთულვარ მოლაპარაკებებში, რადგან ჩემ გამო მოლაპარაკება არ უნდა ჩაშლილიყო. ჩემთან მიმართებაში სიტუაცია რამდენიმე წლის უკან შეიცვალა. აქტიურად ჩავერთე მოლაპარაკებებში. გავჭერი ეს ხაზი და მიმიღეს. ბოლო პერიოდში ჟენევის პროცესში ჩაერთო აფხაზეთის მთავრობის ხელმძღვანელი და აწ გარდაცვლილი ლორიკ მარშანია.

_ რა შედეგი მივიღეთ ჟენევის პროცესიდან?

_ შედეგს კი ვხედავთ მაგრამ, ჩემი აზრით, მოლაპარაკებები რა ცუდი შედეგითაც არ უნდა დასრულდეს, იგი აუცილებლად უნდა გაგრძელდეს. არ არსებობს, მოლაპარაკებამ შედეგი არ გამოიღოს. მოლაპარაკების გაგრძელებას აფხაზები არ მიესალმებიან, რადგან ისინი თვლიან, რომ შედეგი, რომელსაც ელოდებოდნენ, ანუ ხელმოწერას კონკრეტულ საკითხებზე, ეს მიღწეული არ არის. ახლა არ არის ის სიტუაცია, რაც 2 წლის უკან იყო. ხმამაღალი ნათქვამი თუ არ გამომივა, გლობალური ცვლილებების წინ დგას საზოგადოება თუნდაც ევროპაში, ამერიკაში... ყოველ შემთხვევაში, ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ რაღაც მომწიფებულია, რომელსაც ხელშეწყობა სჭირდება, ისეთი დამოკიდებულება, რომ არაფერი გავაფუჭოთ.

_ ყველამ იცის, რომ აფხაზეთი საქართველოს ნაწილია. ერთ დღეს ქართველმა, რომ მოინდომოს საკუთარ მიწა-წყალზე დაბრუნება...

_ აფხაზეთში ვერ შევალ, თუ მათ არ სურთ. ისინი ამისთვის ფსიქოლოგიურად უნდა იყვნენ მზად. აფხაზები ფიქრობენ, რომ გამარჯვების შემდეგ, 20 წელია დამოუკიდებელ ქვეყანაში ცხოვრობენ. როგორ წარმოგიდგენიათ, ამ რაოდენობის ადამიანი მოულოდნელად შეხვიდე აფხაზეთში?! მიუხედავად იმისა, რომ მოულოდნელად გამოგვყარეს, მოულოდნელად ვერ შევალთ. აფხაზეთი ცდილობს დაუმტკიცოს მსოფლიოს, რომ არ არის საქართველოს ნაწილი. ჩვენ უნდა ვუთხრათ, რომ საქართველოს განუყოფელი ნაწილი იყო და არის აფხაზეთი. უნდა ვაღიაროთ, რომ აფხაზეთს პრობლემები ჰქონდა თბილისთან პოლიტიკურ საკითხებში და არა საქართველოსთან. შიში, რომელიც აფხაზებს ჰქონდა თბილისის მიმართ, სწორედ ეს შიში უნდა გავუქარწყლოთ.

_ აფხაზებთან 20-წლიან მხოლოდ მოლაპარაკების პროცესს შედეგი არ მოაქვს. ხომ არ ჯობს სახელმწიფომ სხვა სტრატეგიაზე იფიქროს? ეკონომიკური სტრატეგიის ან სულაც აღიაროს «აფხაზეთის დამოუკიდებლობა» იმ პირობით, რომ თითოეული დევნილი დაუბრუნდება საკუთარ მიწა-წყალს? ზოგი ფიქრობს, რომ ამით საქართველო შეინარჩუნებს ქართველებით დასახლებულ აფხაზეთს.

_ აღიარება არ არის პანაცეა. საქართველოს მხრიდან აფხაზეთის დამოუკიდებლობის აღიარება ეს არც რუსეთს და არც დასავლეთს არ აძლევთ ხელს. საქართველომ აფხაზეთის დამოუკიდებლობა რომ აღიაროს, აფხაზეთს რუსეთი შთანთქავს. ეს სერიოზული თემაა. გავლენები არც დასავლეთს და არც საქართველოს ექნება. მიუხედავად იმისა, რომ დამოუკიდებელი ქვეყანა ვართ, მსოფლიოში დამოუკიდებლად გადაწყვეტილებას არავინ იღებს. სწორედ ამიტომ არსებობს საერთაშორისო ორგანიზაციები, ევროსაბჭო, ევრო პარლამენტი და ა.შ. ჩვენ ვერ ვიმოქმედებთ საერთაშორისო საზოგადოების აზრის საზიანოდ. ჩვენ მიერ მიღებული გადაწყვეტილება უნდა პასუხობდეს გლობალური უსაფრთხოების პრინციპებს. ამის პოლიტიკური ნებაც რომ იყოს, ქართული საზოგადოების აზრი ამისთვის მზად არ არის და მზად ვერც იქნება. საქართველოს ხელისუფლება და საზოგადოება ვერ შეეგუება აზრს, რომ საქართველომ აღიაროს აფხაზეთის დამოუკიდებლობა.

აფხაზები არ არიან მზად იმისთვის, რომ გაცვალონ «დამოუკიდებლობა» დევნილების დაბრუნებაზე. რადგან, რასაც თქვენ ბრძანებთ, დემოგრაფიული მდგომარეობა ძალიან კარგად აქვთ გათვითცნობიერებული, როცა იქ ქართველების 46% დაბრუნდება, რომელიც იქ ცხოვრობდა, შენთან ანგარიში ექნება გასაწევი; პარლამენტში, მთავრობაში და ბიზნესში შენთვის ადგილი ექნება გასაყოფი. ის არის დღეს ჰეგემონი აფხაზეთში, რომელიც ცხოვრების და პოლიტიკური წესს კარნახობს. სჭირდება ახლა მას დევნილების დაბრუნება?! ამიტომ, საჭიროა გარანტიები იმისა, რომ რაღაცები შენარჩუნდება - რაც დაიწერება და ვიღაცა გარანტად დაუდგება. ევროპა, ამერიკა, რუსეთი, თურქეთი, ჩვენ და ა.შ. კონფლიქტის მოგვარების სხვადასხვა მიდგომები და ხედვებია. მაგრამ, ჩვენ არ გვიშვებენ აფხაზებთან სალაპარაკოდ, რადგან ინტერესთა თანხვედრა არ არის იმათი, ვინც ჩართულია ამ პროცესში.

_ 20 წელია ერთი და იგივე ადგილზე ვდგავართ, გამოსავალი სად არის?

_ საჭიროა არაორდინარული ნაბიჯების გადადგმა, მაგრამ, არა «აფხაზეთის დამოუკიდებლობის» აღიარება. არის სხვა ნაბიჯები, რომელიც საერთაშორისო ინსტიტუტების «კეისებშიც» ინახება. ასევე ინახება ცალკეული ქვეყნების ინტერესებში. კონფლიქტს დაწყება იოლი საქმეა, კონფლიქტის მოგვარება რთულია.

_ 20 წელია ქართველი ერი ელოდება კონფლიქტის მოგვარების გზას. თუ ასეთი გამოსავალი «კეისებში» დევს, რატომ არავინ საუბრობს ამაზე?

_ ამაში არის ახსნა. ჩემს მოსაზრებას გეტყვით: თქვენ და მე ვართ ქართველები, ვაკვირდებით პოლიტიკურ პროცესს. ძალიან გთხოვთ, ეს არ ამოჭრათ. ქართული საზოგადოება, არ არის მზად ფედერალური სახელმწიფოსათვის. არ ვლაპარაკობ კონფედერაციაზე. 1991 წლიდან აფხაზები ფედერალურ ქვეყანაში ცხოვრებას გვთავაზობდნენ, საქართველოს ფედერალური სისტემის მოწყობას. არსებობს გათვლები, რომ ფედერალური მოწყობა დაანგრევს ქვეყანას. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, არ ვსაუბრობ კონფედერაციაზე, რომლის კლასიკური მოდელი დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა კავშირი გახლავთ. კონფედერაცია არის კატონები, მიწები, რომლებიც წარმოადგენენ ერთ სამართლებრივ სივრცეს შვეიცარიაში. მაგრამ, კონფედერაციის გაგონება ვნებათა ღელვას იწვევს. ასევე იყო ვნებათა ღელვა 1996 წელს, როდესაც საუბარი დაიწყო რკინიგზის მშენებლობაზე. საზოგადოების უმრავლესობა კატეგორიული ამის წინააღმდეგი იყო. აუცილებელია საზოგადოებამ გამოთქვას მზადყოფნა იმისთვის, რომ ჩვენ მხარი დავუჭიროთ ახალ წამოწყებას, რომელიც კონფლიქტს ჩიხიდან გამოიყვანს. შეიძლება რაზეც მე ვსაუბრობ, ამანაც ვერ გამოიყვანოს სიტუაცია კონფლიქტიდან, მაგრამ, ეს გზა რომ გავლილი გვექნება, ახლის ძიებას დავიწყებთ.

gurianews.com

2013-06-29
„თუ მართლაც ასეთი ნაბიჯი გადავდგით, ნებსით თუ უნებლიედ, ჩავეწერეთ იმ სახელმწიფოთა სიაში, რომლებმაც ზარ-ზეიმით აღიარეს აფხაზეთის დამოუკიდებლობა.“

sazogadoeba.ge

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელივახტანგ ყოლბაია:
ცოტა უცნაურია ამდაგვარი განცხადების გაკეთება. ასეთი არაფერი ვიცი. გუშინ ჩამოვედი შეხვედრიდან, რომელსაც ესწრებოდნენ აფხაზების და სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლები. ისინი ჩიოდნენ, რომ მათი პასპორტი არსად არაა აღიარებული, არ არის მიჩნეული, როგორც ოფიციალური დოკუმენტი არც საქართველოში, არც საზღვარგარეთ, გარდა რუსეთისა. მათ, პრაქტიკულად, უჭირთ მოგზაურობა. ამიტომ, მიმართავდნენ საერთაშორისო თანამეგობრობას, - არიქა, გვიშველეთ და რაღაცნაირად უთხარით საქართველოს, რომ მათ დაგვრთონ ნება, რომ თავისუფლად შეგვეძლოს გადაადგილება უცხოეთში და საქართველოს ტერიტორიაზეო. საიდან მოვიდა ეს განცხადება, აზრზე არ ვარ, მაგრამ... აქ მეორე საკითხია, კონფლიქტის მოგვარების პროცესი წინა ხელისუფლებამ შეიყვანა ისეთ ჩიხში, საიდანაც გამოსავალი, პრაქტიკულად, არ ჩანს. ეს ცხრა წლის გაყინული პროცესი რომ ისევ ასე გაყინული იყოს უსასრულოდ, ალბათ, ამას ემსახურება ქალბატონ ჩიორას განცხადება. და თუ ეს ასეა, მე ძალიან ვწუხვარ. ახალგაზრდა პოლიტიკოსი, ახალგაზრდა პარლამენტარი უნდა ეძებდეს გზებს, რომ როგორღაც მოგვარდეს არსებული პრობლემები. პარლამენტი არაა არც მარტო ოპოზიციის, არც პოზიციის, პარლამენტი არის ქვეყნის საკანონმდებლო ორგანო, სადაც, სხვა საკითხებთან ერთად , უნდა განიხილებოდეს კონფლიქტის დარეგულირების გზები. იმის ნაცვლად, რომ კონკრეტულ გამოსავალს გვთავაზობდნენ, ავრცელებენ ისეთ ინფორმაციას, რომელსაც არანაირი კავშირი არ აქვს რეალობასთან. ვწუხვარ, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომელთაც არ უნდათ, ამ ჩიხიდან გამოიყვანონ ქვეყანა.

ამ თემაზე კომენტარი გააკეთეს ხელისუფლების წარმომადგენლებმაც. მე არ შემიძლია, არ დავუჯერო იმ ხალხს, ვისაც უშუალო შეხება აქვს ამ საკითხებთან დაკავშირებით. მოდით, დაველოდოთ, რა იქნება ორ-სამ დღეში და მე პირობას გაძლევთ, აუცილებლად გავაკეთებ კომენტარს, თუ დაგაინტერესებთ, რა თქმა უნდა.

გარდა ამისა, არ შეიძლება დასკვნად, დადასტურებულად და ბეჭედდასმულად, მივიჩნიოთ ცალკეული ადამიანების მოსაზრება. ყველა სხვადასხვაგვარად ვხედავთ მოვლენებს.

დასაშვებად მიგაჩნიათ თუ არა აფხაზური პასპორტის ვალიდურობის აღიარების საკითხი და ხომ არ იქნება ეს აფხაზეთის, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფოს აღიარების ტოლფასი?

- ჩემს მოსაზრებას გეტყვით, რომელიც არავითარ კავშირში არაა სხვების შეხედულებებთან. მე ვთვლი, რომ კონფლიქტის მოგვარების რეალურ გზებზე უნდა დავიწყოთ ფიქრი. ამიტომ კონკრეტულად აფხაზეთის პასპორტის ვალიდურობა იქნება თუ არა ცნობილი საქართველოს ტერიტორიაზე, ეს რამდენად მოერგება ან ხელს შეუწყობს კონფლიქტის მოგვარებას მთლიანობაში, არ მიმსჯელია. მაგრამ შეიძლება ამაზე იყოს ლაპარაკი, თუ ეს საერთო ეროვნულ ინტერესებს წაადგება. ეს არის მხოლოდ ჩემი კერძო მოსაზრება.

P.S. ხელისუფლების წარმომადგენლობა მსგავსი ფაქტების არსებობას უარყოფს, თუმცა ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის, რუსეთსა და საქართველოზე თანამომხსენებელთა ჯგუფის მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტის 48-ე მუხლში ვკითხულობთ:

საქართველოს ხელისუფლება განიხილავს დამოკიდებულების შერბილებას აფხაზეთის იმ მაცხოვრებლების მიმართ, რომლებიც მოგზაურობენ (გადაადგილდებიან) რუსული პასპორტებით, მაგრამ არა იმ პასპორტებით, რომლებიც მიღებული აქვთ რუსული ოფიციალური უწყებებისგან აფხაზეთში, რადგან ამან შეიძლება შექმნას რუსეთის მიერ აფხაზეთის (როგორც დამოუკიდებელი რესპუბლიკის) აღიარების ცნობის ან აფხაზეთის იურისდიქციის აღიარების შთაბეჭდილება. ამასთანავე გაუქმდა წესები, რომლებიც ართულებდა საქართველოში მოგზაურობას (გადაადგილებას) მათთვის, ვისაც აქვს ე.წ. აფხაზური პასპორტები და ეს დოკუმენტი ვალიდურად იქნა ცნობილი თბილისის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე.

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, საქართველოს ახალი ხელისუფლება აუქმებს (ცვლის) იმ წესებს, რომლებიც ართულებდა აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში გაცემული პასპორტებით მოგზაურობას (გადაადგილებას) საქართველოში და აღიარეს ამ პასპორტებს პირადობის დამადასტურებელ კანონიერ დოკუმენტად, თუმცა საქართველოს მოქმედი მთავრობა აფხაზეთის მაცხოვრებლების მიმართ დამოკიდებულების შერბილებას არ განიხილავს, როგორც რუსეთის მიერ აფხაზეთის ცნობის აღიარებას ან აფხაზეთის იურისდიქციის აღიარებას.

2013-06-16
შიფრი აფხაზური საიდუმლოსათვის

«ივერონის» სტუმარია აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია.

- ბატონო ვახტანგ, ქართულ პოლიტიკურ წრეებში დიდი ფორიაქი გამოიწვია რუსეთის პრეზიდენტის მიერ, მის ერთ-ერთ ინტერვიუში საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენასთან დაკავშირებით გაკეთებულმა განცხადებამ. ეს საკითხი, ყველაზე მეტად აფხაზეთიდან დევნილ მოსახლეობას აღელვებს, «ივერონს» აინტერესებს თქვენი, როგორც აფხაზეთის დევნილი მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებლის პოზიცია პუტინის ამ განცხადებასთან დაკავშირებით...

- ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენაზე წინ მე ქართველებსა და აფხაზებს შორის კონფლიქტის მოგვარების, ჩვენი შერიგების საკითხს ვაყენებ. სხვათა შორის, პუტინის იმ განცხადებაში საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისკენ მიმავალ გზად სწორედ ეს - კონფლიქტის მოგვარება იყო შემოთავაზებული და, ჩემი აზრით, იმ განცხადებაში ყველაზე საინტერესო მომენტი ეს იყო.

- იყო იმ განცხადებაში ასეთი რამე, თუნდაც მინიშნების სახით?

- თვითონ ფაქტი, რომ საქართველოს ახალი ხელისუფლების პერიოდში რუსეთის პრეზიდენტმა ჟურნალისტებთან საუბრისას გადაწყვიტა, პრაქტიკულად პირველად, საგანგებოდ მიემართა საქართველოს მოსახლეობისა და მთავრობისთვის, უკვე არის მინიშნებაც და, თუ გნებავთ, მიპატიჟებაც სასაუბროდ. ვისაც არ უნდა საქართველოსა და რუსეთს შორის დიალოგის დაწყება, იმან ეს შეიძლება ვერ დაინახა, ან არ დაინახა, მაგრამ ვინც ამ აუცილებლობას აცნობიერებს, ის პუტინის ამ განცხადებაში მისი მხრიდან ასეთ მზაობას აუცილებლად დაინახავდა.

- სხვათა შორის, ასეც მოხდა. ბევრმა ეს ვერ დაინახა ან არ დაინახა...

- ვერ დაინახეს მათ, ვისაც არ აწყობს დღევანდელი მთავრობის მიერ აღებული გეზი რუსეთთან ურთიერთობების დალაგებისა და სურს სიტუაცია ძველ კალაპოტში დაბრუნდეს, მაგრამ რეალობაა და ფაქტიცაა ის, რომ იმ ძველმა გზამ ჩვენთვის სასურველი შედეგი ვერ გამოიღო. ამიტომ, ახლა მთავარია ნერვებმა არ გვიმტყუნოს. რუსეთის მხრიდან გამოთქმული ვერც ყველა სიტყვა იქნება მოსაწონი და ვერც ყველა ქმედება, მაგრამ როგორც ვთქვი, მოთმინებითა და ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა მივაღწიოთ საწადელს.

- კი მაგრამ პუტინმა კვლავ გაავლო წითელი ხაზი და თქვა, რომ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარების შესახებ გადაწყვეტილებას უკან ვერ წაიღებს...

- დიახ, მან ეს თქვა, მაგრამ იქვე ისიც თქვა, რომ საქართველოსაც აქვს თავისი წითელი ხაზებიო. საქართველო ვერ შეურიგდება ტერიტორიული მთლიანობის დაკარგვასო. აქ, ჩემი აზრით, ერთი დეტალი იმსახურებს განსაკუთრებულ ყურადღებას. ის ჟურნალისტის შემხვედრი შეკითხვის გამო კი არ გადავიდა საქართველოს წითელი ხაზების თემაზე, არამედ რუსეთის წითელ ხაზებზე საუბარს პირდაპირ მოაყოლა საქართველოს წითელ ხაზებზე საუბარი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ თემას იგი ჟურნალისტის მიერ, ასე ვთქვათ «იძულების» შემდეგ კი არ შეეხო, არამედ მას თავად ჰქონდა სურვილი ამ საკითხისთვის საქართველოს პოზიციებიდანაც შეეხედა. ამით კი არ მიგვანიშნა, პირდაპირ გვითხრა, რომ მას ესმის ქართველი ხალხის. ამიტომ მან საკითხი არ დახურა იმის თქმით, რომ რუსეთის მხრიდან ამ ტერიტორიების აღიარების საკითხი უკვე გადაწყვეტილია და ამ გადაწყვეტილების შეცვლის მექანიზმი აღარ არსებობსო, არამედ თქვა, რომ ამ საკითხის გადაწყვეტა რუსეთის ხელში კი არ არის, ქართველების, აფხაზებისა და ოსების ხელშიაო. თუკი ქართველები და აფხაზები, თუკი ქართველები და ოსები შეძლებთ მოლაპარაკებას, საერთო ენის გამონახვას და მომავალი

ურთიერთობების დიალოგის გზით ჩამოყალიბებას, ამაში ხელს არ შეგიშლითო. ანუ მან გვიჩვენა გზა, საიდანაც უნდა დავიწყოთ, მან გვიჩვენა გამოსავალი, მოჯადოებული წრის გახსნის საშუალება და ესაა მთავარი. ჩვენ «განწირული» ვართ აფხაზებთან და ოსებთან დიალოგისთვის, ეს გარდაუვალია. საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხის მოგვარება გადის აფხაზებთან და ოსებთან კონფლიქტური დამოკიდებულების მოგვარებაზე, რაც მხოლოდ დიალოგით, მხოლოდ ინტერესთა შეჯერებისა და ორმხრივი ხელსაყრელობის პრინციპებიდან გამომდინარე იქნება შესაძლებელი.

- აქ ისევ მივადგებით წითელი ხაზების თემას. როგორც ჩვენსა და რუსეთის ურთიერთობებში არსებობს წითელი ხაზები, ასევე არსებობს წითელი ხაზები ქართველებისა და აფხაზების, ქართველებისა და ოსების ურთიერთობაში...

- გეთანხმებით, მაგრამ მე ვერაფრით ვერ გავიზიარებ იმ აზრს, რომ ჩვენ აფხაზებთან ან ოსებთან ისეთი მძიმე თემით უნდა დავიწყოთ საუბარი, როგორიცაა საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხი. ამ დიალოგის პროცესში ჩვენ ერთმანეთი ჩიხურ მდგომარეობაში არ უნდა შევიყვანოთ. ჩვენ უნდა შევძლოთ, რომ დიალოგის სამმხრივი, ოთხმხრივი და ა.შ. ფორმატები ჩავანცვლოთ დიალოგის ორმხრივი ფორმატით. სწორედ დიალოგის ორმხრივი ფორმატით უნდა გადავწყვიტოთ ჩვენ ჩვენი მომავალი ურთიერთობები და ყველა დანარჩენი - რუსეთი, ევროპა, აშშ ჩვენს მიერ ერთობლივად მიღებული გდაწყვეტილების საერთაშორისო დონეზე დაკანონებისა და აღიარებისთვის უნდა გამოვიყენოთ.

- მეც გეთანხმებით, მაგრამ სად მთავრდება ეს წითელი ხაზები, დევნილთა დაბრუნების საკითხიც წითელ ზოლშია?

- წითელი ხაზები ისე არ უნდა წარმოვიდგინოთ, რომ ამას იქეთ ერთხელ და სამუდამოდ ტაბუდადებული და მკვდარი საკითხებია. მე იმას ვამბობ, რომ ომის უბედურების გამოვლისა და ამდენი ხნის გაუცხოვების შემდეგ დიალოგი მსუბუქი და ორივე მხარისათვის მისაღები საკითხებით უნდა დავიწყოთ. მოდით, ჯერ ეკონომიკურ და კულტურულ თანამშრომლობაზე

ვისაუბროთ, ბიზნესზე, რომელიც ორივე მხარეს აინტერესებს, ჯანდაცვის თემაზე, განათლების სფეროზე, სპორტზე, ჰუმანიტარულ საკითხებზე... უამრავი საკითხია, რომელიც უწყინარ თემათა რიცხვს მიეკუთვნება, მაგრამ ურთიერთობების დათბობისთვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს. თუ გახსოვთ, ამას წინათ ანქვაბმა ევროსაბჭოს წარმომადგენლებს განუცხადა: თქვენ თუ ისევ ჰუმანიტარული დახმარების დონეზე აპირებთ ჩვენთან ურთიერთობას, ეს დრო უკვე წავიდაო. დროა, რომ აფხაზეთისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების ურთიერთობები სხვა სიბრტყეზე გადავიტანოთ. თქვენ ამისთვის მზად თუ არა ხართ, მოდით ტაიმ-აუტი ავიღოთო. ანქვაბი ჭკვიანი კაცია და ამ სიტყვებს ის დაუფიქრებლად არ იტყოდა. ამის უკან რაღაც დგას, შეიძლება ეს «რაღაცა», საქართველოში ნაციონალური ხელისუფლების დამარცხებისა და ბიძინა ივანიშვილის «ქართული ოცნების» გამარჯვების შემდეგ დაწყებული ძვრებია რუსეთთან ურთიერთობის თვალსაზრისით. არ შეიძლება ანქვაბს ეს არ ეგრძნო, ევროპელებისთვის ტაიმ-აუტის შეთავაზება თუნდაც ჰუმანიტარულ საკითხებში, ამას უნდა ნიშნავდეს. აფხაზებთან საუბარი თუ იმით დავიწყეთ, რომ რომ დევნილთა მასობრივი დაბრუნებით აფხაზეთში დღეს არსებული დემოგრაფიული ვითარება ჩვენს სასარგებლოდ უნდა შევცვალოთ, სიტუაცია იმთავითვე ჩიხში აღმოჩნდება, ანუ აღმოვჩნედებით იქ, საიდანაც ეს კონფლიქტი დაიწყო.

- ანუ თქვენ ფიქრობთ, რომ საქართველოსა და რუსეთს შორის დაწყებული ურთიერთობები აფხაზეთის ხელისუფლებასაც უბიძგებს და აიძულებს ახალი ეტაპის დადგომის აუცილებლობა გააცნობიეროს?

- უეჭველად. როგორც არ უნდა ელოლიავებოდნენ აფხაზები დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ჩამოყალიბების იდეას, მათ შესანიშნავად იციან თავიანთი დამოუკიდებლობის ხარისხი, რომელიც ძალიან დაბალია. ამიტომ არ შეიძლება ისინი ვერ ხვდებოდნენ საქართველოსთან დიალოგის აუცილებლობას...

- ალბათ ასეა, მაგრამ ამ დიალოგში, როგორც მათთვის არსებობს წითელი ხაზები, რომელთა შესახებ თქვენ ზემოთ საუბრობდით, ისევე არსებობს ჩვენთვისაც, რომელიც იწყება იქ, სადაც იწყება აფხაზეთის დამოუკიდებლობაზე საუბარი. საქართველო დამოუკიდებელ აფხაზეთთან საუბარს ვერ დაიწყებს.

- ბუნებრივია. ამიტომ ვთქვი, რომ მოლაპარაკება იმთავითვე ჩიხში არ უნდა შევიყვანოთ არც აფხაზებმა და არც ჩვენ. თუ რუსეთისგან აფხაზეთის ხელისუფლება ასეთ მესიჯს (როგორც ახლა მოდაშია თქმა) მიიღებს, მაშინ ამ საქმეს პერსპექტივა ექნება. სწორედ ეს მენიშნა მე კარგად და დადებითად პუტინის იმ განცხადებაში, რომლის შესახებაც ახლა ვსაუბრობთ. რუსეთის განწყობას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ექნება, ხოლო თუ მოხერხდება ისე, რომ რუსეთის, აშშ-ისა და ევროპის პოზიციები ამ საკითხთან დაკავშირებით შეჯერდეს, მაშინ სერიოზული პერსპექტივა ექნება აფხაზებისა და ქართველების, ოსებისა და ქართველების შერიგებასა და თანაცხოვრებას.

- რა შემთხვევაში შეიძლება ამერიკისა და რუსეთის ინტერესები ამ საკითხთან დაკავშირებით რომ შეჯერდეს?

- მე ხშირად მეკითხებიან, - სად დევს აფხაზეთის პრობლემის გადაწყვეტის გასაღებიო. ზოგი ამ გასაღებს რუსეთში ხედავს, ზოგიერთი ამერიკაში, ზოგიერთი ევროპაში და ა.შ. მე კი მგონია, რომ ამ პრობლემის გადაწყვეტას ერთი გასაღები არ მოერგება. სეიფი ხომ გინახავთ, რომელსაც ჯერ ერთი გასაღებით აღებენ, მერე შიგნით მეორე გასაღებით, კიდევ უფრო შიგნით მესამე გასაღებით, მაგრამ იმ სეიფს გარედან კიდევ კოდირებული შიფრი ადევს, რომლის ცოდნის გარეშეც სეიფს ვერანაირ გასაღებს ვერ მოვარგებთ. მე იმათაც ვეთანხმები, ვისაც პრობლემის გადაწყვეტის გასაღები რუსეთში ეგულება და იმათაც, ვისაც ეს გასაღები დასავლეთში ჰგონია გადამალული, მაგრამ იმ სეიფის შიფრი, რომელშიც აფხაზური საიდუმლო ინახება, ორი ხალხის - ქართველი და აფხაზი ხალხების ხელშია, უფრო სწორად, ორი ხალხის სულსა და გულშია, ერთად გამოვლილ საუკუნეებშია და იმ საუკუნეებში გამოტარებულ ერთნაირობასა, თანაზიარობასა და სიყვარულშია. ორ ხალხს ეს დიდი სიყვარული სხვებმა, გარეშე ძალებმა, შესაძლებელია შეგვიბღალონ დადაგვავიწყონ, მაგრამ როცა სიყვარულის აღდგენაზე მივა საქმე, როცა გულმა გული და სულმა სული უნდა მოძებნოს, აქ ნებისმიერი გარეშე ძალა უმწეო და უსუსურია. ეს მხოლოდ ჩვენი - აფხაზებისა და ქართველების გასაკეთებელია. ჩვენს შორის, წყენაც ყოფილა და ავი სიტყვაც, სიძულვილიც გაუღვივებიათ და ომის ქარცეცხლიც დაუნთიათ, მაგრამ არც იმის დავიწყება გვმართებს, რომ ჩვენს შორის უდიდესი სიყვარულიც ყოფილა და უდიდესი მშვიდობაც, მოფერებაც და ერთგულებაც. რომელი გადაწონის -

მტრობა და სიძულვილი თუ ძმობა და სიყვარული, ერთმანეთის მიმართ გაბოროტება თუ ის სიკეთე, რომელიც ორივე ხალხს მამა-პაპათაგან მოგვდგამს და დღემდე ულევად გაგვაჩნია, ეს მხოლოდ ჩვენი - ქართველი და აფხაზი ხალხის გადასაწყვეტია. ჩვენს შორის არსებობს მენტალური განსხვავება, რომელიც ძალიან მცირეა, მაგრამ არსებობს მსგავსება და ერთნაირობაც, რომელიც ძალიან დიდია. აი, ესაა აფხაზური საიდუმლოს შემნახველი სეიფის შიფრი, ურომლისოდაც მას ვერცერთი გასაღები ვერ მოერგება - ვერც რუსული, ვერც ამერიკული და ვერც ევროპული. მე აფხაზეში დაბადებულსა და გაზრდილ კაცს, ვისაც მთელი არსებით უყვარს აფხაზი ხალხი, ღრმად მწამს, რომ დღეს იქნება თუ ხვალ, აფხაზი და ქართველი ხალხი ერთმანეთს იმ სინანულითა და მონატრებით შეხვდებიან, როგორც უბრად მყოფი და დიდი ხნის უნახავი ახლობლები, ვინაიდან არ არსებობს სიძულვილი, სიყვარულის გადაწონვა რომ შეეძლოს და არ არსებობს ქართველებსა და აფხაზებს შორის ისეთი დაპირისპირება, ძმათა შორის ერთიანობაზე მაღლა რომ იდგეს. Eესაა იმ საიდუმლო სეიფის შიფრი და ასე მგონია, ამ გზისკენ მიმავალი ვიწრო, თვალით ჯერ კიდევ ძნელად გასარჩევი ბილიკი იკვეთება, მეთქი, რაც მე, მართალია, ძალიან ფრთხილი, მაგრამ მაინც ოპტიმიზმის განწყობას მიქმნის.

- ბილიკში პუტინის განცხადებას გულისხმობთ?

- არა მარტო, მაგრამ ამასაც ვგულისხმობ.

- საინტერესო მეჩვენა ქალბატონ ნინო ბურჯანაძის განცხადება პუტინის ამ ნათქვამთან დაკავშირებით. მან თქვა, რომ პუტინის განცხადებას საქართველოში არაადეკვატური რეაქცია მოჰყვაო. მას არ დაუკონკრეტებია, ვინ იგულისხმა, მაგრამ ლოგიკურად თუ ვიმსჯელებთ, მისი ნათქვამის ადრესატის მიგნება არ გაგვიჭირდება. პუტინის განცხადებაზე ადეკვატურ რეაქციას ქალბატონი ნინო ნაციონალებისგან რომ არ მოელოდა, ეს ცხადია, ასეთ შემთხვევაში, უნდა ვივარაუდოთ, რომ მისი ეს შეფასება «ქართულ ოცნებას» ეხებოდა. თქვენ ეთანხმებით ქალბატონ ნინოს ამ განცხადებას?

- სავსებით.

- ესე იგი, «ქართულ ოცნებასთან» და ბიძინა ივანიშვილთან წინააღმდეგობაში მიდიხართ?

- არავითარ შემთხვევაში.

- ეს როგორ გამოდის?

- ქალბატონმა ნინომ შეფასება მისცა არა «ქართული ოცნების» და, მითუმეტეს, ბიძინა ივანიშვილის რეაქციას პუტინის განცხადებაზე, არამედ იმ ცალკეულ პოლიტიკოსთა, დეპუტატთა თუ თანამდებობის პირთა გამონათქვამებს, რომლებიც ამასთან დაკავშირებით მედიაში ისმოდა. ეს საკითხის ერთი მხარეა და მე ამაში ქალბატონ ნინოს აბსოლუტურად ვეთანხმები. პუტინის განცხადებას მართლაც არაადეკვატური რეაქციები მოჰყვა საქართველოში ( თუმცა ქვეყანაში არსებული ფონის გათვალისწინებით, ეს არცაა გასაკვირი), მაგრამ არის მეორე მხარე, რომელიც უმთავრესია. რომ არა ბიძინა ივანიშვილის მიერ გადადგმული ნაბიჯები, რომ არა მისი მონდომება რუსეთთან ურთიერთობების დარეგულირებისა, მაშინ ვერც ქართული პროდუქცია შევიდოდა რუსეთის ბაზარზე და ვერც პუტინის ის განცხადება გაკეთდებოდა, რომელიც იმედის ნიშან-სვეტს აჩენს. ამ შემთხვევაში ქართველი პოლიტიკოსების რეაქცია კი არ არის მთავარი, პუტინის რეაქციაა მთავარი. პუტინის ეს განცხადება თავად იყო დადებითი და პოზიტიური რეაქცია ბიძინა ივანიშვილის მიერ ნათქვამსა და გაკეთებულზე. ასე რომ, ქალბატონ ნინოს განცხადება სწორია, მაგრამ რაც გაცილებით მნიშვნელოვანია, სწორი აღმოჩნდა ბატონ ბიძინას ძალისხმევა და მიმართულება. ასე ვაფასებ პირადად მე პუტინის იმ განცხადებას, რომლის შესახებაც დღეს თქვენ კომენტარი მთხოვეთ. თუმცა, ვიმეორებ, ჯერ-ჯერობით ისეთი არაფერი თქმულა და გაკეთებულა, რომ სიხარულის ყიჟინა დავცეთ და ქუდი ჭერში ვისროლოთ, მაგრამ როგორც იტყვიან, ყინული დაიძრა. ჩვენ ყველა მომენტი უნდა გამოვიყენოთ. ნუ დაგვავიწყდება, რომ სოჭის ოლიმპიადა ახლოვდება. პუტინი, ბუნებრივია, დიდად არის დაინტერესებული ამ ოლიმპიადის უსაფრთხოების საკითხებით. ოლიმპიადამდე ქართულ-აფხაზური დიალოგის დაწყება, მას ოლიმპიადის უსაფრთხო ჩატარების ერთგვარ გარანტიას მისცემს. ყოველ შემთხვევაში, დარწმუნებული იქნება, რომ ცხინვალის 2008 წლის პრეცედენტი 2014 წელს აფხაზეთში არ განმეორდება. სხვა რომ არაფერი, პუტინი ამის გამოც
შეუწყობს ხელს ქართველებსა და აფხაზებს შორის დიალოგის დაწყებას. ესეც გამოსაყენებული ფაქტორია.

- ეს ყველაფერ სწორი ჩანს, ოღონდ, ჩვენი გადასახედიდან. საინტერესოა, როგორ გამოიყურება ეს ყველაფერი აფხაზური გადმოსახედიდან?

- ძალიან საინტერესო შეკითხვაა. ხომ ნახეთ, რა გაფაციცებით ვადევნებთ თვალ-ყურს ქართველები ყველაფერ იმას, რასაც, ვთქვათ, პუტინი საქართველოს შესახებ ამბობს. სიტყვებს შორის, სტრიქონებს შორის ვეძებთ მინიშნებებს და ა.შ. მაგრამ აფხაზები ჩვენზე გაფაციცებით ადევნებენ თვალ-ყურს ყველაფერ იმას, თუ რას იტყვის პუტინი საქართველოს შესახებ, ვინაიდან მათ შესანიშნავად იციან, რასაც ნიშნავს აფხაზეთისთვის რუსეთის ნორმალური და პარტნიორული დამოკიდებულება საქართველოსთან. ამიტომ, რაკი პუტინმა, მართალია, არა პირდაპირ, მაგრამ მაინც ქართველებს და აფხაზებს დიალოგისკენ მოგვიწოდა, ეს აფხაზებისთვისაც ნიშანია, რომლის იგნორირებასაც ისინი ისე უბრალოდ და ვაგლახად არ მოინდომებენ. ასე რომ, ქართველებისა და აფხაზების ურთიერთობაში ახალი პერსპექტივები ჩნდება, რასაც, გონივრული გამოყენების შემთხვევაში, შეიძლება დადებითი შედეგები მოჰყვეს.

- შეიძლება გაგეცინოთ, მაგრამ პუტინის იმ განცხადებაში არამარტო სურვილი ჩანდა აფხაზეთთან და ცხინვალთან შექმნილი მდგომარეობაში გარკვეული კორექტივების შეტანისა, არამედ თითქოს სინანულის ნოტებიც ისმოდა იმის გამო, რაც მოხდა. თქვენც ხომ არ გაგიჩნდათ ასეთი განცდა?

- ეს ჩვენი განცდა კი არა, ჩვენი სურვილი უფროა, ალბათ, რადგან ადამიანები ხანდახან სასურველს რეალობად აღვიქვამთ. თუმცა თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ რუსეთი აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარებით ბევრჯერ ჩავარდა უხერხულ და უსიამოვნო მდგომარეობაში, თუ გავითვალისწინებთ იმ რეზოლუციებსა და დოკუმენტებს, რომლებიც საერთაშორისო ორგანიზაციებმა ამ საკითხთან დაკავშირებით მიიღეს, თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ ოკუპანტის მძიმე იარლიყი ამძიმებს რუსეთისა და პირადად მისი ხელმძღვანელის საერთაშორისო იმიჯს, ამგვარი სინანულის არსებობა შეძლება მარტო სასურველი კი არა, რეალობაც იყოს,

მაგრამ ჩვენ არ უნდა დაგვავიწყდეს ისიც, რომ რუსეთი დიდია, ძლიერია და მარტო სინანულის გრძნობით არ იხელმძღვანელებს. ამიტომ მასთან მიდგომებში უნდა ვიყოთ ფრთხილი და გონიერი. ახლა ის დრო დადგა, რომ უკვე ყველა მხარე, რუსეთიც კი, სიფრთხილითა და გონიერებით ცდილობს საკითხისადმი მიდგომას და ეს იმედის საფუძველს მაძლევს, რა თქმა უნდა, ჩვენი მხრიდანაც გონივრული, ფრთხილი, მოზომილი, რეალისტური და ადეკვატური ნაბიჯების შემთხვევაში.

2013-06-14
ვახტან ყოლბაია - პუტინის განცხადება, ოკუპირებული ტერიტორიების საკითხზე საუბრის დასაწყებად ერთგვარი შემზადებაა

აფსაინფორმაციო სააგენტო NEWSPRESS

ხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, ვლადიმერ პუტინის განცხადებას - ქართულ-რუსულ ურთიერთობებთან დაკავშირებით, ეხმაურება და აღნიშნავს, რომ მოლაპარაკებები უნდა გაგრძელდეს და ის უფრო მრავალწახნაგოვანი უნდა გახდეს.

,,ჩვენთვის ყველაზე მძიმე თემებისადმი ყურადღების გამახვილება, პირველ ეტაპზე შესაძლოა არ მოხდეს და ამის მოლოდინი ჯერჯერობით არც გვქონია. თუმცა ის ფაქტი, რომ ამდენი ხნის დაძაბული ურთიერთობის შემდეგ რუსეთის პრეზიდენტი მასმედიის საშუალებით საქართველოზე პოზიტიურ კონტექსტში საუბრობს, მიუთითებს იმაზე, რომ ის მზად არის საქართველოს ხელისუფლებასთან თანამშრომლობისთვის" - განუცხადა „ნიუსპრესს" ყოლბაიამ.

მისივე თქმით, კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გზავნილი იყო კარასინის განცხადებაც.

,,შემთხვევითი არ არის პუტინის განცხადების შემდეგ კარასინის „ერთგვარი დაზუსტება" სავიზო რეჟიმთან დაკავშირებით. მის მიერ გაკეთებული განცხადება, კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გზავნილია. პუტინმა შესანიშნავად იცის, რომ ქართულ-რუსულ ურთიერთობებში, ქართული პროდუქციის რუსეთის ბაზარზე დაშვება მთავარი თემა არ არის, მაგრამ უნდა ვივარაუდოთ, რომ ეს არის ერთგვარი მომზადება სხვა, უფრო ცხელი თემების - საქართველოსთვის აქტუალური საკითხების განხილვისათვის" - განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

2013-06-14
ვახტანგ ყოლბაია - აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საკითხი მსოფლიო თანამეგობრობისთვის აქტუალური რჩება

საინფორმაციო სააგენტო NEWSPRESS

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებლის, ვახტანგ ყოლბაიას განცხადებით, გაეროს მიერ მიღებული ახალი რეზოლუციიდან საქართველო რეალურ შედეგებს უნდა ელოდოს.როგორც ვახტანგ ყოლბაიამ ,,ნიუსპრესთან" საუბარში აღნიშნა, გაეროს მიერ მიღებულ რეზოლუციაში, ხაზი რამდენიმე მნიშვნელოვან საკითხს უნდა გაესვას.

,,პირველ რიგში, საერთაშორისო საზოგადოება კიდევ ერთხელ ადასტურებს თავის მხარდაჭერას იძულებით გადაადგილებულ პირთა ინტერესების მიმართ. მნიშველოვანია ისიც, რომ შეინიშნება კონფლიქტების მიმართ, ქართული მხარის მხარდამჭერთა რიცხვის მზარდი დინამიკა, ანუ საკითხი საერთაშორისო თანამეგობრობისთვის აქტუალური რჩება და რაც ყველაზე მთავარია, რეზოლუცია რჩება მძლავრ საერთაშორისო ინსტრუმენტად, აფხაზეთის შესახებ სხვადასხვა დონის მოლაპარაკებების დროს, თუმცა, სასურველია, რომ ამ რეზოლიციას კონკრეტული ნაბიჯები მოჰყვეს" - განუცხადა ,,ნიუსპრესს" ვახტანგ ყოლბაიამ. შეგახსენებთ, რომ რეზოლუცია დევნილების დაბრუნების აუცილებლობასთან დაკავშირებით, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციამ გუშინ მიიღო.

2013-05-22
აფხაზეთის პრობლემა მშვიდობიანად უნდა მოგვარდეს

გაზეთი „ახალი თაობა"
თამარ ნინიძე

ვახტანგ ყოლბაია:
- აფხაზეთის მთავრობა იმყოფება არაორდინალურ ვითარებაში, ამიტომ აფხაზეთის მთავრობას ბევრი რამის გადახედვა მართებს, რომ ფეხი აუწყოს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს, კონკრეტულად კი, აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების ახლებურ მიდგომებს. ალბათ შეგიმჩნევიათ, რომ ცენტრალური ხელისუფლების რიტორიკა შეიცვალა, მშვიდობიანი მოგვარების თემა არის ახლა მთავარი. ეს პოლიტიკა უფრო პრაგმატული ხდება და გათვლილი შედეგებზე. მოქნილი და კომპლექსური უნდა იყოს პოლიტიკა, პრიორიტეტი კი აფხაზებთან უშუალო კონტაქტების გამონახვა და მათთან უწყვეტი დიალოგის დაწყება. ჩვენ არ უნდა გვქონდეს ილუზია რომ ეს პროცესი სწრაფად დასრულდება, მაგრამ მთავარია, რომ შედეგი იყოს ეფექტური როგორც ქართული, ისე აფხაზური მხარისთვის. ჩვენ მიერ შეთავაზებული ვარიანტები კონფლიქტის მოგვარების უნდა განიხილოს მეორე მხარემ, გაანალიზოს. აუცილებელია, რომ ახალი მთავრობის პირობებში აფხაზეთის უმაღლესი საბჭო და აფხაზეთის მთავრობა როგორც დევნილობაში მყოფი დროებითი ინსტიტუტები, უნდა გახდნენ დევნილი მოსახლეობის, საკუთარი ამომრჩევლის პოლიტიკური და სამართლებრივი ბერკეტები კონფლიქტის მოგვარების საქმეში. ჩვენი მხრიდან მშვიდობიანი გზავნილები სწორად უნდა იყოს აღქმული და მიტანილი აფხაზურ მხარემდე. მე ვფიქრობ, რომ ამ წინადადებებისთვის ჯერ სოხუმში მზად არ არიან. შესაძლოა სოხუმისთვის უფრო კომფორტული იყო სააკაშვილის ხელისუფლება, მთელი მისი რიტორიკითა და სხვა გამოვლინებებით. სავარაუდოდ, ისინი ამჟამად დაბნეულები არიან.

-ახალი ხელისუფლების მოსვლის შემდეგ სოხუმიდან არის რაიმე სიგნალები?

-ისინი კმაყოფილები არიან იმით, რომ ის პირები, ვისთანაც ისინი თანამშრომლობდნენ, დღეს ხელისუფლებაში არიან, მე ვფიქრობ, გარკვეული სიგნალები, რომელიც თბილისიდან იქ მიდის, განიხილება მათ მიერ. უზარმაზარი და მრავალწახნაგოვანი შრომაა საჭირო, მისასალმებელია ის ფაქტი, რომ გაჩნდა ახალი ინსტიტუტი ურთიერთობების დარეგულირების საკითხში დიალოგისთვის, მას ბატონი ზურაბ აბაშიძე უდგას სათავეში. ოკუპაციის შესახებ კანონშიც არის პოზიტიური ცვლილებები და ესეც აფხაზებისთვის ყურადსაღებია. რაც მეტად ხისტად ვიქნებით კონფლიქტის მოგვარების საკითხში, მით მეტი საშიშროება იქნება იმისა, რომ დავრჩეთ იმ პოზიციაში, რომელშიც ახლაც ვიმყოფებით. ქვეყანა იმ ცვლილებით არ დაიქცევა, რომელიც ოკუპაციის შესახებ კანონში შედის. საზოგადოების განწყობასაც სჭირდება მომზადება. აფხაზეთის მთავრობა უნდა იყოს ნაწილი ამ კონფლიქტის მოგვარებაში. მან ხელი უნდა შეუწყოს კონფლიქტის მოგვარებას და არ უნდა ჰქონდეს დამამძიმებელი და უარყოფითი იმპულსების შემომტანი ფუნქცია. ამიტომ მთავრობისადმი ნდობა უნდა იყოს არა აფხაზეთში, რაც გასაგები მიზეზების გამო პრობლემურია, არამედ თავად დევნილ მოსახლეობაში.

-პრემეირ მინისტრმა კოსოვოს და სერბეთის ანალოგიებზი ისაუბრა აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების საკითხთან მიმართებაში და საზოგადოებამ მისი გზავნილები არასწორად გაიგო. მინდა გკითხოთ, რა მხრივ შეიძლება გამოვიყენოთ ეს მაგალითი?

-ჩვენ კარგად ვიცით, რომ ის სხვა საკითხია და სხვაგვარად არის გადაწყვეტილი. მსოფლიო თანამეგობრობამ, აღიარა კოსოვოს დამოუკიდებლობა. ჩვენ გვაქვს პოტენციალი საერთაშორისო თანამეგობრობასთან ერთად და რუსეთთან დიალოგის გზით მოვაგვაროთ ეს პრობლემა. ერთი ხელის მოსმით ეს საკითხი არ გადაწყება. რუსეთის ფაქტორი არ არის უგულებელსაყოფი. ჩვენ უნდა შევთავაზოთ მსოფლიო საზოგადოებრიობას ისეთი რამ, რაც ყველა მხარისთვის მისაღები იქნება. ყველა მხარეს მოტივაცია უნდა ჰქონდეს ამ კონფლიქტის მოსაგვარებლად.

-მოტივაციაში რა იგულისხმება, ის, რომ ჩვენ მხოლოდ მშვიდობიანი გზით ვაპირებთ კონფლიქტის მოგვარებას თუ, მაგალითად, ახალ სტატუსს ვაძლევთ აფხაზებს, რესპუბლიკელებს ჰქონდათ კონფედერეაციის მოდელი?

-მე კონკრეტულ წინადადებებზე ვერ ვილაპარაკებ ამ ეტაპზე იმიტომ, რომ ამისთვის სოხუმი ჯერ მზად არ არის, პირიქით, ისინი ამბობენ, რომ მათ სტატუსი გარკვეული აქვთ და პრობლემა გადაწყვეტილი. როცა თავს ახვევ შენს პოლიტიკურ ზრახვებს ოპონენტს, ის ძალაუნებურად უკან იხევს და თავს იცავს. ჩვენ გვსურს მათთან თანამშრომლობა ეკონომიკურ საკითხებში, გალის რაიონში ქართველების დაბრუნების საკითხში, კრიმინალური ვითარება უკიდურესად მძიმეა. დიპლომატიური მოგვარება ხმაურის და ზედმეტი აჟიოტაჟის გარეშე ხდება. ახლა სააკაშვილი იყო ერთ-ერთ ქვეყანაში ჩასული და ტრაბახობდა, რომ რუსეთს დიპლომატიურად მოუგო, ეს ასე ხმაურით არ ხდება.

-ჟენევის ფორმატის გამოყენებაც ალბათ გაგრძელდება?

- რა თქმა უნდა, ამ ფორმატში არ არის დაფიქსირებული ოფიციალური მხარეები, თავიანთი რეალური სტატუსით, ყველა შემთხვევაში ჟენევის პროცესი გასაგრძელებლია.

-რას იტყვით აფხაზეთის მთავრობის სტრუქტურულ ცვლილებებზე?

-აფხაზეთის მთავრობის შემადგენლობის ოპტიმიზაცია უნდა მოხდეს, თუმცა ეს იქნება მხოლოდ მას შემდეგ, როცა აირჩევა ახალი პრეზიდენტი ქვეყანაში, ამის შემდეგ პრეზიდენტს ექნება სრული ლეგიტიმაცია, რომ აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს რეკომენდაციით დაამტკიცოს და ხელი მოაწეროს აფხაზეთის მთავრობის ახალი თავმჯდომარის დანიშვნას. იქამდე კი მე აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი გახლავართ. მინდა გითხრათ, რომ აფხაზეთის კონფლიქტის მოგვარების საკითხში უზარმაზარი როლი და ფუნქცია ენიჭება მედია საშუალებებს, იმედია ჩვენი პრობლემების განხილვა აქტუალური და საინტერესო იქნება მედია საშუალებებისთვის. ასევე სურვილი გვაქვს, რომ აფხაზეთის მთავრობის ეფექტური მუშაობის ხელშეწყობისთვის მოვიზიდოთ არასამთავრობო სექტორი, რომელმაც უნდა უზრუნველყოს პრობლემების პოლიტიკური განხილვა, დევნილთა ინტერესების მაქსიმალურად გაანალიზება და მონიტორინგი.